Τα ζώα πάντα πρωτοπόρα στο εικαστικό πρόγραμμα γενικής κατάρτισης των καλλιτεχνών
Τα ζώα αποτελούν ένα από τα πλουσιότερα θέματα που μας χάρισε πάνω στη γη η Δημιουργία. Πολλά από αυτά είναι σύντροφοι του ανθρώπου και έχουν δεθεί με την καθημερινή του ζωή. Άλλα πάλι ζώα που είναι μακριά του, κίνησαν το ενδιαφέρον του με το μυστήριό τους και η μελέτη καθώς και η ανάλυσή τους είχε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον γι’ αυτόν.
Αν επιχειρήσουμε μια γρήγορη ματιά στους διάφορους καλλιτέχνες που ασχολήθηκαν με τα ζώα, οπωσδήποτε δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την θαυμάσια αρχαία Αιγυπτιακή ζωγραφική και γλυπτική, στην οποία αναπαριστώνται κάθε είδους ζώα που δίνουν στους καλλιτέχνες την ευκαιρία να κλείσουν ολόκληρη τη φύση μέσα στα τοιχώματα ενός ναού, στις εικόνες μνημείων κ.α.
Δεν θα παραλείψουμε φυσικά να μελετήσουμε τα ζώα που σκάλισαν οι Ασσύριοι, τα οποία φημίζονται για την εικαστική τους απόδοση, όπως π.χ. το πραγματικό αριστουργηματικό ζευγάρι των πληγωμένων λιονταριών από τα ανάγλυφα του ανακτόρου του Ασουρμπανιπάλ, το οποίο βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο.
Όσο για την Ελληνική Τέχνη της Μυκηναϊκής εποχής, της τόσο ραφιναρισμένης, έχουμε να πούμε πως είναι υπέροχα αποδοσμένα τα ζώα που διακοσμούν χρυσά κύπελλα τάφων κ.α.
Εκείνοι πάλι που σχεδιάζουν όπως γράφουν, οι ασύγκριτοι Γιαπωνέζοι και οι Κινέζοι, οι άφθαστοι καλλιτέχνες στον χειρισμό του πινέλου με τη θαυμάσια δεξιοτεχνία, ευκαμψία, κομψότητα και χάρη έχουν φοβερά αριστοτεχνικές και καταπληκτικές αποδόσεις στα αγέρωχα πτερώματα των ζώων, καθώς και στα στηρίγματά τους, τα οποία δείχνουν να πατούν γερά στο έδαφος (π.χ. Τατιμπάνα Μορικούνι).
Οι Ολλανδοί έβγαλαν επίσης πολλούς καλλιτέχνες διάσημους για την απόδοσή τους στα ζώα (π.χ. Paul Potter, Adrien Van de Velde), οι Φλαμανδοί (π.χ. Francois Sneyders, Pierre Snayers), οι Γερμανοί (π.χ. Ridinger), οι Άγγλοι (π.χ. Constable, Callcot), οι Ισπανοί, οι Ιταλοί, οι Γάλλοι κλπ.
Αν σκεφτούμε στην αρχαιότητα την Ελληνική γλυπτική, όπως επίσης κι εκείνη του Μεσαίωνα, με τις χίμαιρες και τις διάφορες φανταστικές φιγούρες κι όλα εκείνα τα παράξενα μοτίβα, που στολίζουν τις βρύσες και τις στέρνες, θα δούμε πως η απόδοσή τους δεν είναι βέβαια πάντα ρεαλιστική και η ερμηνεία της φύσης δεν οδηγεί πάντα το πνεύμα μας προς την διατήρηση του δεσμού του προς τη ζωή.
Όπως διαπιστώνουμε, το ζώο είναι ένα ον, που παίζει κάποιο ρόλο στη ζωή μας, είτε φίλος είναι είτε εχθρός και καθένα έχει δικό του χαρακτήρα και αισθήματα, τα οποία, εφόσον παρουσιάζουν ενδιαφέρον στον άνθρωπο καλλιτέχνη, αντανακλούν και στο σχέδιο του, που θα κάνει ως εικονογραφητής, χιουμοριστής και γλύπτης.
Δεν είναι καθόλου περιττό βέβαια να ασχολούμαστε με τη συμπεριφορά ενός ζώου, γιατί η φιλία του ή ακόμη και το ενδιαφέρον του, από την απλή και ψυχρή παρατήρηση του («αφ’ υψηλού»), μπορεί να ξυπνήσει μια τρυφερότητα μέσα μας και την αγάπη που θα νιώσουμε γι’ αυτά να αποτυπωθεί κι αυτή στα σχέδια μας, τα οποία θα γίνουν ακόμη πιο ζωντανά και θα διακρίνονται για το επίπεδο του αισθήματος και του ιδεαλισμού της Τέχνης μας.
Ο καλλιτέχνης, μελετώντας τα ζωντανά ζώα στην προσπάθεια της απόδοσής τους, δεν αργεί να καταλάβει πως μερικά από αυτά είναι πιο ήσυχα από τα άλλα. Σ’ αυτά, λοιπόν, κάνει περισσότερες λεπτομέρειες λεπτομερειών, υπερνικώντας κατά κάποιο τρόπο τις δυσκολίες για την σωστή απόδοσή τους, μιας κι επωφελείται από την παροδική ηρεμία τους σε ορισμένες στιγμές της ημέρας.
Για να είναι όμως κάποια ζώα ανήσυχα, αυτό σημαίνει πως πλησιάζει κάποια καταιγίδα, αλλά στο ξέσπασμα της βροχής εκείνα γίνονται πιο ήρεμα και θα έλεγε κανείς πως ρίχνονται σε ρεμβασμούς σαν τους ανθρώπους, κάτι που πρέπει να γνωρίζουν οι καλλιτέχνες και να επιδίδονται στις κατάλληλες ώρες για τις αποδόσεις τους. Και οι αποδόσεις τους εκείνες τις ώρες θα είναι οι καλύτερες, γιατί τότε θα παρατηρήσει κανείς καλά το φουντωτό πτέρωμα μιας κότας όταν μαζεύεται ή τις ακινητοποιημένες αγελάδες (ή άλλα ζώα), κολλημένες τη μια με την άλλη κάτω από ένα υπόστεγο ή δέντρο. Το ίδιο βέβαια δεν ισχύει για τις πάπιες, οι οποίες δραστηριοποιούνται σε κατάσταση βροχής ενώ αγαπούν να κάθονται ήσυχες στον ήλιο.
Όσοι καλλιτέχνες κάθονται στις πόλεις, δεν έχουν φυσικά τη δυνατότητα και την ευκαιρία να παρατηρήσουν τη φύση. Μπορούν όμως να βρουν την ευκαιρία να επισκεφθούν ζωολογικούς αγροτικούς χώρους (βουνίσιους ή πεδινούς) ή να παρατηρήσουν τα θέματα τους από πλούσιες εικονογραφήσεις βιβλίων ή ακόμη και να μη παραμελήσουν και τους ζωολογικούς φίλους του σπιτιού τους (όπως, καρδερίνα, καναρίνι, γάτα, σκύλος κ.α.), επομένως θα βρίσκονται και πιο κοντά στο μοντέλο τους και θα είναι πιο ευκρινής η απόδοσή τους, αν βέβαια εκείνο παραμείνει πρόθυμο στην ακίνητη πόζα, – που θα ορισθεί καλλιτεχνικά κατάλληλη, – για να διώξει καμιά ενοχλητική μύγα ή από περιέργεια να γυρίσει ξαφνικά το κεφάλι του προς το μέρος σας.
Ησυχάστε, όμως! Δεν πρέπει να σχεδιάζουμε ποτέ ψυχρά σαν μαθητές σχολαστικοί. Αφού αφήσουμε το πνεύμα μας να ζεσταθεί, ας αφήσουμε και τον εαυτό μας να παρασυρθεί σε ένα ελεύθερο σχεδιασμό, δίχως να βάζουμε φρένο στον ενθουσιασμό μας, αλλά κοιτάζοντας λαίμαργα το μοντέλο μας κι εκμεταλλευόμενοι όλα τα μέσα ελέγχου γύρω μας να ζωγραφίσουμε ευχάριστα όλες τις διασκεδαστικές εκπλήξεις και τις περίεργες διαπιστώσεις που θα κάνουμε πάνω στα μοντέλα μας.
Εξάλλου εμείς δηλώνουμε μόνο εικαστικοί κυνηγοί τους με μοναδικό όπλο μας τις μολυβιές και τα χρώματα αντί για τις τουφεκιές και απαλλαγμένοι από οικολογικές τύψεις προχωρούμε στην απόδοσή τους τονώνοντας την εμπιστοσύνη στον εαυτό μας, τον οποίο ενθαρρύνουμε στη μελέτη των ζώων και στην εκτέλεση της εργασίας μας με θάρρος κι αγάπη γι΄ αυτά τα όμορφα πλάσματα, με σκοπό να πετύχουμε όμορφα αποτελέσματα, γιατί τα ζώα πάντα ήταν και θα είναι πρωτοπόρα στο εικαστικό πρόγραμμα γενικής κατάρτισης των καλλιτεχνών.
(Από την Τσοκτουρίδου Παρθένα, Απόφοιτη της Σχολής ABC de Paris Σχεδίου – Ζωγραφικής)
Πηγή: https://tsoktouridouparthena.blogspot.com/2022/05/blo
