Σούπερ μάρκετ- λαϊκές: Οι ανατιμήσεις σε τρόφιμα και δη σε βασικά είδη διατροφής αποτελεί τον κύριο «τροφοδότη» του πληθωρισμού στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη, αποτελώντας συνάμα τον μεγάλο «πονοκέφαλο» για νοικοκυριά και καταναλωτές.

Η έξαρση των τιμών στα τρόφιμα ήταν μεγάλη το 2023 και δεν αναμένεται να υπάρξει αποκλιμάκωση το 2024, τουλάχιστον για κάποια προϊόντα όπως το ελαιόλαδο, τα φρούτα και τα λαχανικά. Στα λεγόμενα και γεωργικά προϊόντα η Ελλάδα έχει το θλιβερό προνόμιο να κατέχει την πρωτιά ανάμεσα στις χώρες που εμφάνισαν αυξήσεις στο χωράφι. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής, η Ελλάδα κατέγραψε αύξηση 22% στις εν λόγω τιμές, με τη δεύτερη Κύπρο να ακολουθεί σε μεγάλη απόσταση (+11%).

Τον Νοέμβριο, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης τιμών των τροφίμων αυξήθηκε κατά 9% και η ακρίβεια στα ράφια των σούπερ μάρκετ συνεχίζει να αποτελεί ένα άλυτο γρίφο για τα νοικοκυριά. Η τιμή του ελαιόλαδου έχει εκτιναχθεί σε δυσθεώρητα ύψη +101% , ενώ μόνο το Νοέμβριο αυξήθηκε κατά 31,4% σε ετήσια βάση. Επίσης οι τιμές των φρούτων (+30%) και λαχανικών (+35%) έχουν επίσης πάρει την ανιούσα τους τελευταίους μήνες, χωρίς να υφίσταται η παραμικρή ένδειξη για μείωσή τους.

Αντιθέτως, οι τελευταίες έρευνες του ΙΕΛΚΑ και άλλων φορέων, δείχνουν ότι οι ανατιμήσεις των τροφίμων δεν θα κοπάσουν άμεσα, αλλά θα συνεχιστούν και εντός του 2024. Αναμένεται, βάσει των εκτιμήσεων, να κυμανθούν μεσοσταθμικά στο 4,6% μέσα στη νέα χρονιά, αποτελώντας ένα σταθερό πυλώνα επιβάρυνσης για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

Αναλυτικά, τα προϊόντα, η τιμή των οποίων εκτινάχθηκε μέσα στο 2024, είναι τα εξής: Απορρυπαντικά / καθαριστικά: +5,7% και Είδη προσωπικής φροντίδας: +4%. Επισημαίνεται ότι, κατά το 9μηνο του 2023, τα απορρυπαντικά / καθαριστικά και είδη προσωπικής φροντίδας έχουν ήδη ανατιμηθεί κατά 12,7%. Οι εκτιμίσεις δείχνουν μια αποκλιμάκωση αν λειτουργήσουν ο ανταγωνισμός και οι προσφορές 1+1.

Φρούτα, λαχανικά και λοιπά…

Αυτή τη στιγμή σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ), οι μεγαλύτερες ανατιμήσεις στα λαχανικά καταγράφονται στο κουνουπίδι, για το οποίο η τιμή χονδρικής εκτοξεύτηκε κατά 161,54% συγκριτικά με πέρυσι, φτάνοντας φέτος στο 1,70 ευρώ, από 0,65 ευρώ το 2022. Στη διπλάσια τιμή των 2 ευρώ, από 1 ευρώ πέρυσι, πωλείται φέτος το μπρόκολο, ενώ και το σπανάκι αυξήθηκε κατά 100%, με την τιμή παραγωγού να διαμορφώνεται στο 1,60 ευρώ, από 0,80 ευρώ πέρυσι. Η τιμή χονδρικής για τα κολοκύθια αυξήθηκε από 0,80 ευρώ πέρυσι στο 1,5 ευρώ το 2023, αύξηση της τάξεως του 88%. Τα ακτινίδια αυξήθηκαν κατά 50%, με τιμή παραγωγού 1,5 ευρώ από 1 ευρώ το 2022, τα αχλάδια κρυστάλλια κατά 40%, με την τιμή να φτάνει το 1,40 ευρώ φέτος από 1 ευρώ πέρυσι, ενώ τα ρόδια αυξήθηκαν κατά 17%, με την τιμή από το χωράφι να φτάνει φέτος το 1,40 ευρώ, από 1,20 ευρώ πέρυσι.

Οι αυξήσεις αυτές στις παραπάνω κατηγορίες συμπαρασύρουν προς τα πάνω και τις τιμές σε μία σειρά από προϊόντα των οποίων αποτελούν την πρώτη ύλη. Όπως για παράδειγμα στους χυμούς και τα αναψυκτικά. Από την άλλη πάλι, να σημειωθεί ότι ακριβότερο βρεφικό γάλα στην Ε.Ε. πωλείται στην Ελλάδα ενώ στα ύψη είναι και η τιμή της φέτας.

Τέλος, τα προϊόντα που επίσης φαίνεται να ακριβαίνουν το αμέσως επόμενο διάστημα είναι: Δημητριακά και αλλαντικά κατά 8%, όσπρια και ρύζια κατά 9% και κονσέρβες κατά 10%. Επίσης. οι τιμές στα κρασιά αναμένεται να αυξηθούν κατά 10 – 12 και σε κάποιες περιπτώσεις έως και 13%.

Η προσπάθεια κατά της ακρίβειας συνεχίζεται μέχρι την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και οι έλεγχοι όσο και τα μέτρα τόνωσης ανταγωνισμού εντείνονται, πρόσθεσε ο αρμόδιος υπουργός Κώστας Σκρέκας. «Η σταθεροποίηση τιμών μειωμένων έχει κλειδώσει σε 1.300 προϊόντα και θα ισχύει για 6 μήνες», είπε. «Οι διαταραχές στις εφοδιαστικές αλυσίδες από τους πολέμους ήταν από τις βασικές αιτίες της ακρίβειας. Επίσης, τα αποτελέσματα της κλιματικής κρίσης και οι τεράστιες καταστροφές σε αγροτικές παραγωγές, όπως για παράδειγμα στο ελαιόλαδο, στα εσπεριδοειδή, στα πορτοκάλια, έχουν εκτινάξει τις τιμές βασικών προϊόντων για τη διατροφή, ιδίως για τη μεσογειακή διατροφή», είπε ο υπουργός Ανάπτυξης.

θα πέσουν κάποιες τιμές;

Ερωτήματα ωστόσο προκύπτουν από το πακέτο των μέτρων που ανακοίνωσε η κυβέρνηση για την καταπολέμηση της ακρίβειας. Στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του OPEN έγιναν κάποιες εκτιμήσεις για το τι θα συμβεί τους επόμενους μήνες στην… πράξη. Ένας από τους κυβερνητικούς στόχους είναι, μέσα στους επόμενους δύο μήνες, σε 1.500 κωδικούς να πέσουν οι τιμές, τουλάχιστον έως 15%. Για φρούτα – λαχανικά – νωπά κρέατα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, τα νέα μέτρα φέρνουν κάποια… διαφάνεια στις τιμές από το χωράφι στο ράφι, δηλαδή, από τον παραγωγό, που είναι το αρχικό στάδιο, μέχρι και το τελευταίο που είναι ο καταναλωτής. Όσον αφορά σε αυτά τα προϊόντα, όμως, τον ρόλο της θα παίξει και η κλιματική κρίση καθότι, εάν υπάρξει μία μεγάλη καταστροφή, και οι τιμές μπορεί, είτε να ανέβουν πάρα πολύ, είτε να δούμε τεράστιες αλλαγές.

Στην περίπτωση του βρεφικού γάλακτος, τα μέτρα ορίζουν ένα πλαφόν 7% στο περιθώριο κέρδους και όχι στην τιμή. Αν, για παράδειγμα, μία συσκευασία στοιχίζει 25€, η μείωση που θα δούμε δεν θα είναι 25€ – 7%. Θα δούμε τη μείωση στο περιθώριο κέρδους και όχι στην τιμή.

Σε κάθε περίπτωση, διστακτικοί πάντως… εμφανίζονται οι καταναλωτές για το αν θα πέσουν τελικά οι τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ μετά τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης.

Την ίδια ώρα  αποκαρδιωτικά είναι τα στοιχεία του ΙΕΛΚΑ που δείχνουν  ότι στην Ελλάδα πληρώνουμε ακριβότερα το καλάθι του σουπερμάρκετ από άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχοντας όμως τις χαμηλότερες ετήσιες αποδοχές!