Νέα όρια ηλικίας ισχύουν για 150.000 ασφαλισμένους, που κατοχυρώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέσα στο 2017. Με το νέο σύστημα -που είναι ήδη σε ισχύ- η ηλικία συνταξιοδότησης συνδέεται άμεσα με το παλαιό όριο. Δηλαδή, οι ασφαλισμένοι που πιάνουν εντός του 2017 το όριο που ίσχυε με τον προηγούμενο νόμο, θα δουν πώς διαμορφώνεται η νέα ηλικία συνταξιοδότησης και θα αποχωρήσουν όποτε τη συμπληρώσουν.
Γεμάτο παγίδες είναι το νέο έτος για όσους επιθυμούν να βγουν στη σύνταξη. Οι αλλαγές που έχουν θεσμοθετηθεί τη διετία 2015 – 2016, βάζουν νέα δεδομένα στη συνταξιοδότηση, αλλάζοντας προς το χειρότερο τα όρια ηλικίας και ανατρέποντας έτσι προγραμματισμό μιας ολόκληρης ζωής για χιλιάδες ασφαλισμένους που βρίσκονται μια «ανάσα» από τη σύνταξη Τα όρια ηλικίας θα συνεχίσουν και φέτος να αυξάνονται, ως συνέπεια του τρίτου μνημονίου.
Ταυτόχρονα, όμως, θα υπάρξει σοβαρός κίνδυνος η σύνταξη που θα χορηγηθεί να είναι αισθητά μικρότερη (έως 30%), της αναμενόμενης. Παράλληλα, τροχοπέδη στην επιλογή για συνταξιοδότηση θα αποτελέσει και η αύξηση του κόστους της εξαγοράς πλασματικών ετών ασφάλισης. Η επιβάρυνση είναι από 3 έως 21 μήνες, με μεγάλους χαμένους τις μητέρες ανηλίκων και όσους έβγαιναν με μειωμένη σύνταξη πριν τα 62. Εφόσον το παλιό όριο συμπληρώνεται από το 2018 και μετά, ισχύουν διαφορετικές ρυθμίσεις, καθώς αυξάνεται περαιτέρω η ηλικία συνταξιοδότησης.
Συνολικά, 27 συνταξιοδοτικές διατάξεις αλλάζουν τη νέα χρονιά και οδηγούν σε παράταση του εργάσιμου βίου. Οι 14 από αυτές τις διατάξεις εφαρμόζονται στο Δημόσιο, ενώ αντιθέτως στον ΟΑΕΕ το πλαίσιο συνταξιοδότησης είναι ήδη αυστηρό και δεν υπάρχουν περιθώρια για σημαντικές αλλαγές. Για την ταχύτερη έξοδο στη σύνταξη οι ασφαλισμένοι μπορούν να αξιοποιήσουν πλασματικά έτη, όπως ο στρατός και οι σπουδές. Ιδιαίτερα προσεκτικοί πρέπει να είναι όσοι επιλέξουν την πρόωρη συνταξιοδότηση, καθώς επιβάλλεται «πέναλτι» που οδηγεί σε χαμηλότερη σύνταξη (το ποσοστό της μείωσης εξαρτάται, μεταξύ άλλων, με το πόσα χρόνια νωρίτερα γίνεται η έξοδος).
Στις ΔΕΚΟ και στις τράπεζες, τέσσερις είναι οι βασικές διατάξεις για την έξοδο στη σύνταξη το 2017. Αναλυτικά προβλέπονται τα εξής: Mητέρες με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης και ανηλικότητα παιδιού μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2010 -που μπορούσαν να αποχωρήσουν με πλήρη σύνταξη στα 50- εφόσον συμπληρώνουν το 50ό έτος της ηλικίας τους το 2017 θα φύγουν με πλήρη σύνταξη σε ηλικία 58 ετών και 5 μηνών.
Mητέρες με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης και ανηλικότητα παιδιού το 2011 που μπορούσαν να αποχωρήσουν με πλήρη σύνταξη στα 52, εφόσον συμπληρώνουν το 52ο έτος της ηλικίας τους το 2017, θα αποχωρήσουν σε ηλικία 58 ετών και 5 μηνών. Μητέρες με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης και ανηλικότητα παιδιού το 2012, που μπορούσαν να αποχωρήσουν με πλήρη σύνταξη στα 55, εφόσον συμπληρώνουν όριο το 2017, θα φύγουν με πλήρη σύνταξη σε ηλικία 59 ετών και 6 μηνών. Ανδρες ασφαλισμένοι πριν από το 1983 μπορούσαν να αποχωρήσουν με πλήρη σύνταξη με 35ετία χωρίς όριο ηλικίας. Ωστόσο εφόσον συμπληρώνουν την 35ετία το 2017, θα μπορούν να φύγουν με πλήρη σύνταξη στην ηλικία των 59 ετών και 6 μηνών. Στον ΟΑΕΕ οι ασφαλισμένοι μπορούσαν να αποχωρήσουν με πλήρη σύνταξη με 35ετία στα 60, εφόσον είχαν συμπληρώσει τα 35 έτη ασφάλισης μέχρι το 2012. Ωστόσο εφόσον συμπληρώνουν το 60ό έτος της ηλικίας τους το 2017, θα πρέπει να κάνουν υπομονή και να ανοίξουν την πόρτα εξόδου στην ηλικία των 60 ετών και 9 μηνών. Οι μεγαλύτερες παγίδες που κρύβει το Ασφαλιστικό για τη νέα χρονιά
*Όρια ηλικίας συνταξιοδότησης: Συνεχίζεται η αύξησή τους, όπως θεσμοθετήθηκε από το νόμο για το τρίτο μνημόνιο (ν.4336/2015). Εκτιμάται ότι θα προκύψει αύξηση, που ανά περίπτωση, μπορεί να φτάσει έως και την πενταετία. Ανεξάρτητα από το εάν ο ασφαλισμένος έχει κατοχυρώσει ή θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα, αναμένεται να επηρεαστεί από την αύξηση των ορίων ηλικίας. Άμεσα θιγμένοι αναμένεται να είναι ασφαλισμένοι με έναρξη εργασιακού βίου πριν από το 1993, δηλαδή «παλαιοί», οι οποίοι κατοχύρωσαν 35αετία. Επίσης, θίγονται γονείς με ανήλικο τέκνο και 25 έτη απασχόλησης στο Δημόσιο. Μοναδική εξαίρεση αποτελούν όσοι ασφαλισμένοι πρόλαβαν πριν από τη 18η Αυγούστου 2015 (έναρξη ισχύος του σχετικού νόμου), να συμπληρώσουν τόσο το τότε ηλικιακό όριο, όσο και την απαιτούμενη προϋπηρεσία.
*Πλασματικά έτη: Η αύξησή τους, επηρεάζει κυρίως τους δημόσιους υπαλλήλους που ήθελαν να κάνουν χρήση της διαδικασίας για να συνταξιοδοτηθούν. Από το 6,67% του μισθού που ήταν έως το τέλος του 2016 το κόστος εξαγοράς πλασματικών ετών, ανέρχεται σταδιακά έως το 20% του μισθού. Άρα είναι προφανές ότι η παραπάνω αύξηση θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για να γίνει χρήση του μέτρου και έτσι ένας σημαντικός αριθμός εργαζομένων, θα εγκλωβιστεί στην εργασία του, για αρκετά έτη επιπλέον.
*Μείωση σύνταξης: Σύμφωνα με το νέο τρόπο υπολογισμού, όσοι συνταξιοδοτηθούν το 2017 κινδυνεύουν να λάβουν συντάξεις έως και 30% μικρότερες από εκείνες που υπολόγιζαν ότι θα εισέπρατταν με βάση το παλαιό συνταξιοδοτικό καθεστώς. Αυτό το μέτρο, επηρεάζει τόσο ασφαλισμένους που βρίσκονται κοντά στην 35αετία, όσο και γονείς με ανήλικο τέκνο που θα λάβουν, έτσι και αλλιώς, μειωμένη σύνταξη. Υπολογίζεται ότι όσοι βιαστούν να συνταξιοδοτηθούν κινδυνεύουν με μηνιαίες απώλειες που μπορεί να ανέλθουν έως και τα 130 ευρώ, επί της σύνταξής τους.
*Μειωμένη σύνταξη: Όσοι ασφαλισμένοι του ΙΚΑ και του ΟΑΕΕ επιλέξουν να αποχωρήσουν από την εργασία τους, ακόμα και με χορήγηση μειωμένης σύνταξης, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι για να το πράξουν, είναι υποχρεωτικό να έχουν συμπληρώσει 100 Ημέρες Ασφάλισης, δηλαδή τέσσερις μήνες εργασία, ανά έτος, την τελευταία πενταετία, πριν από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης. Διαφορετικά, λύση αποτελεί μόνο η αυτασφάλιση, που όμως αποτελεί μια πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση.
*Προσαύξηση ασφάλισης: Οι ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ είχαν έως τώρα το δικαίωμα, να επιλέξουν προαιρετικές κατηγορίες ασφάλισης και, καταβάλλοντας υψηλότερο αντίτιμο, να προσδοκούν σε μια ανάλογα υψηλότερη σύνταξη, μετά τη λήξη του εργασιακού τους βίου. Κάτι τέτοιο πια δεν υφίσταται, αφού και οι ελεύθεροι επαγγελματίες – ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ, θα καταβάλλουν το 20% του εισοδήματός τους, ως ασφαλιστική εισφορά.
*Προετοιμασία συνταξιοδότησης: Οι ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης επισημαίνουν ότι ο ασφαλισμένος πρέπει να προετοιμάσει έγκαιρα την έξοδό του από την εργασία. Διαφορετικά κινδυνεύει να υποστεί τις δραματικές καθυστερήσεις, που ξεπερνούν τη διετία σε κάποιες περιπτώσεις, στη χορήγηση της σύνταξης, που υφίστανται δεκάδες χιλιάδες υποψήφιοι συνταξιούχοι, που εγκλωβίστηκαν εξαιτίας των πολλών προβλημάτων απονομής σύνταξης που αντιμετωπίζουν τα Ασφαλιστικά Ταμεία. Για το λόγο αυτό ο ασφαλισμένος θα πρέπει να προβεί έγκαιρα σε ανακεφαλαίωση του χρόνου ασφάλισης, σε τακτοποίηση οφειλών εάν υπάρχουν, σε εξαγορά πλασματικών ετών, εάν το επιθυμεί, καθώς και σε αίτηση προσωρινής σύνταξης.
www.dikaiologitika.gr
