Η διοικητική οργάνωση σε Κοινότητες αποτελούσε ανέκαθεν τον πυρήνα της Ελληνικής κοινωνίας. Η γεωμορφολογία της χώρας αλλά και η ενασχόληση με δραστηριότητες της υπαίθρου (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία) είχε σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθούν πολλές, μικρές, βιώσιμες κοινότητες σε όλη την Ελληνική Επικράτεια.
Αυτή την στιγμή η χώρα μας έχει 332 Δήμους, μέσα στους οποίους υπάρχουν πάνω από 6.000 Κοινότητες.
Το γεγονός αυτό μεταφράστηκε διοικητικά στα νομοθετήματα του Καλλικράτη και Κλεισθένη με την ενδοδημοτική διαίρεση, την εκπροσώπηση των Κοινοτήτων μέσω των Συμβουλίων τους ή των Προέδρων τους και με τις αρμοδιότητες που τους αποδιδονται ( άρθρα 81-84 Ν.3852/2010).
Το νομοθέτημα του Κλεισθένη, με την δυνατότητα ξεχωριστής κάλπης για τις Κοινότητες και την πρόβλεψη αποφασιστικών αρμοδιοτήτων σε επίπεδο έκφρασης βούλησης για την διάθεση των κεντρικών αυτοτελών πόρων, οδήγησε στα Συμβούλια Κοινοτήτων πλήθος ενεργών πολιτών που επιθυμούσαν να συμβάλλουν στην διαμόρφωση της καθημερινότητας τους. Η απώλεια της αποφασιστικής αρμοδιότητας με τον Ν. 4609/2019, δημιούργησε μία ανεκμετάλλευτη δεξαμενή ανθρώπων, οι οποίοι έχουν εν τέλει εκλεγεί για να γνωμοδοτούν, χωρίς να μπορούν να αποφασίζουν για τίποτα από τα όσα αφορούν την άμεση καθημερινότητα τους.
Ο ρόλος των Κοινοτήτων ως θεσμός ενδοδημοτικής αποκέντρωσης μπορεί να συντελέσει στην διαφύλαξη της ενότητας των πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων Ο.Τ.Α., να αποκαταστήσει το αίσθημα εγγύτητας των πολιτών προς τις αυτοδιοικητικές δομές και να συμβάλλει στην σταδιακή καλλιέργεια ενιαίας δημοτικής και περιφερειακής ταυτότητας. Ταυτόχρονα μπορεί να δώσει λύση στην κάθε μέρα του πολίτη ακόμα και στην πιο απομακρυσμένη από το κέντρο Κοινότητα, εφόσον της δοθούν τα κατάλληλα θεσμικά εργαλεία και η αρμόζουσα εμπιστοσύνη και αναγνώριση.
Οι αρμοδιότητες των Κοινοτήτων και ο ρόλος τους στην νέα γενιά τοπικής αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα είναι ένα θέμα κομβικής σημασίας, αν θέλουμε να διατηρήσουμε ζωντανές τις ελληνικές κοινότητες και να ενισχύσουμε την ελληνική ύπαιθρο. Το γεγονός ότι υπάρχει πληθώρα ορεινών Δήμων, νησιωτικών Δήμων, μικρών περιφερειακών Δήμων, με πληθώρα κοινοτήτων να τους απαρτίζουν δημιουργούν μία σημαντική συνισταμένη στην συζήτηση για το τοπίο της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Για όλα τα παραπάνω και επειδή αυτή την στιγμή οι Κοινότητες σε όλη την Ελλάδα έχουν γνωμοδοτικές και όχι αποφασιστικές αρμοδιότητες, γεγονός το οποίο έχει προκαλέσει σύγχυση στους νέους αιρετούς που προέκυψαν με τον νόμο 4555/2018, είναι κομβικής σημασίας η απόδοση συγκεκριμένων αποφασιστικών αρμοδιοτήτων στις Κοινότητες καθώς και ο διακριτός τους ρόλος μέσα σε έναν μητροπολιτικό Δήμο.
Μαθαίνοντας για το έκτακτο συνέδριο της ΚΕΔΕ στις 16 και 17 Μαρτίου 2020 «Μεταρρύθμιση & Ανασυγκρότηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης» επιθυμούμε στα πλαίσια του συνεδρίου να δοθεί φωνή και χρόνος στις Κοινότητες. Προτείνουμε μια δεκάλεπτη εισήγηση που θα εξηγεί τα προβλήματα και θα προτείνει πιθανές λύσεις για το μέλλον.
Παρακαλούμε όπως δείτε το αίτημα μας και δώσετε χρόνο στις Κοινότητες να εκφραστούν κατά την διάρκεια του διήμερου συνεδρίου συνεισφέροντας στην ενδοδημοτική αποκέντρωση.
