Είκοσι, τριάντα, σαράντα… Δεν είναι απλά αριθµοί – είναι οι δεκαετίες που αποτελούν έδαφος πρόσφορο για την απόκτηση ενός παιδιού. Πόσο ξεχωριστή είναι όµως αυτή η εµπειρία σε καθεµιά από τις ηλικίες αυτές; Και, κυρίως, τι ψυχολογικές επιπτώσεις επιφέρει;
Η καθοριστικότερη σχέση στη ζωή μας αλλά και ο σημαντικότερος ίσως ρόλος που θα παίξουµε ποτέ, είναι άµεσα συνδεδεμένα με το χρόνο. Φανταστείτε απλά πόσο διαφορετικοί θα ήμασταν εάν είχαμε γεννηθεί δέκα ή δεκαπέντε χρόνια νωρίτερα ή αργότερα: Πόσο λιγότερο ή περισσότερο «έτοιμη» Θα ήταν η µητέρα µας για εμάς. Πόσα λιγότερα ή περισσότερα «λάθη» θα έκανε…
Γατί όμως το «πότε» μιας καθαρά προσωπικής επιλογής επηρεάζει τόσο μοιραία τη ζωή ενός παιδιού; Ψυχολόγοι υποστηρίζουν, πως παρόλο που η επιθυμία για ένα παιδί µοιάζει ως η πλέον προφανής απάντηση, αυτή έχει να κάνει περισσότερο µε την ουσία της έννοιας της μητρότητας που εμπεριέχει την ιδιαίτερη σχέση που υπάρχει ανάμεσα σε μια µητέρα και το παιδί της. Και όχι μόνο αυτό. Η περίοδος πριν αλλά και μετά τη σύλληψη του εμβρύου, και μέχρι τον εικοστό τέταρτο μήνα της εξωµήτριας ζωής, αποτελεί µοναδική υπαρξιακή
εμπειρία για την γυναίκα: όλες αυτές οι ψυχικές διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη, της δίνει πρόσβαση σε αναµνήσεις και συναισθήματα που µέχρι τότε ήταν απρόσιτα ή ασυνείδητα, τονίζουν οι ψυχοθεραπευτές. Το πόσο ώριµη είναι να τα διαχειριστεί, Θα καθορίσει σε μεγάλο βαθµό τον τρόπο που Θα καταφέρει να µεγαλώσει το παιδί της.
Νέα μητέρα σε ηλικία είκοσι ετών.
Τι είναι όμως αυτό που κάνει μια γυναίκα να Θέλει να γίνει µητέρα σε µια ιδιαίτερα νεαρή ηλικία; Η επιθυµία της γυναίκας για παιδί κατά την πρώιμη νεανική ηλικία (εφηβεία) προέρχεται κυρίως από µια ασυνείδητη σύγκρουση της κόρης µε τη μητέρα της: η μητρότητα δεν ενσαρκώνει για το κορίτσι την ιδανική μητέρα της, αλλά μια αντίπαλο, μια μητέρα – σύζυγο του πατέρα της με την οποία η νέα κοπέλα μπαίνει συχνά σε ανταγωνισµό. Οι δυσκολίες αυτές, σε συνδυασµό με τις αλλαγές που συντελούνται στο σώμα της, αλλά και τα ανοικτά θέματα ανεξαρτητοποίησής της από την πατρική της οικογένεια κάνουν συχνά τη µητρότητα κατά την περίοδο της εφηβείας υπαρκτό γεγονός.
Όταν αυτό συμβεί, πρέπει να βρεθούν οι απαραίτητες δικλείδες ασφαλείας που Θα επιτρέψουν στη νεαρή μητέρα να βρει την ισορροπία που απαιτεί ο νέος της ρόλος και να μην αποβάλει την επιθυµία της για παιδί. Για να γίνει αυτό, Θα πρέπει να υπερισχύσει η γλυκιά και τρυφερή σχέση με την αρχαϊκή μητρική φιγούρα και να υπάρξει ένας ερωτικός σύντροφος της ίδιας γενιάς με τη νέα μητέρα, που θα µπορέσει να αναπαραστήσει µαζί της την απόκτηση ενός παιδιού, επισημαίνουν πολλοί ψυχολόγοι.
Νέα μητέρα σε ηλικία τριάντα ετών.
Σε αυτή την περίπτωση θα γεννηθεί το παιδί μιας ενήλικης επιλογής, αφού σ‘αυτή την ηλικία η γυναίκα αισθάνεται μεγαλύτερη ψυχολογική ασφάλεια, έχει διαχειριστεί τη σχέση της
με τη μητέρα της και μπορεί να βιώσει καλύτερα τη μητρότητα. Πολύ συχνά πρόκειται για το σχέδιο και όχι για την επιθυμία για παιδί, δηλαδή για μια ιδέα συνειδητή, που εμπίπτει σε έναν σχεδιασμό, έναν προγραμματισμό που είναι εφικτός χάρη στην αντισύλληψη. Η πλειονότητα αυτών των εγκυμοσυνών είναι συνήθως σύμφωνες με τα κοινωνικά ιδεώδη της οµάδας στην οποία ανήκουμε ή θα θέλαµε να ανήκουμε: να αποκτήσουμε ένα ή δύο παιδιά, όπως οι γονείς ή οι φίλοι μας, ή όπως αναλογεί, στις οικονομικές µας δυνατότητες.
Νέα μητέρα σε ηλικία σαράντα ετών.
Είτε είναι το πρώτο είτε όχι, το παιδί σε ώριμη ηλικία προέρχεται συχνά από την αίσθηση ότι αποτελεί την τελευταία ευκαιρία να γίνει μια γυναίκα µητέρα. Το γεγονός αυτό δημιουργεί τις περισσότερες φορές μια ασφυκτική σχέση με το μωρό και δυσκολία στον αποχωρισμό της από το βρέφος, αποχωρισμός που είναι απαραίτητος για την ψυχική του υγεία. Πρόκειται όμως για µια απλή επιβεβαίωση της γονιμότητας ή για μια υπαρξιακή ανάγκη, που σκοπό έχει να
νοηµατοδοτήσει τη ζωή µιας γυναίκας; Σε αυτή την ηλικία, η επιθυμία για παιδί είναι στην πραγματικότητα ανάγκη που διαμορφώνεται ως αίτημα, πιεστικό και επιθετικό.
Συχνά υπάρχουν ψυχοτραυματικές εμπειρίες, που αναζητούν με αυτόν τον τρόπο έναν δρόµο λύτρωσης: ένα παιδί με οποιοδήποτε κόστος, που σκοπό έχει να επουλώσει ένα τραύμα ή απλώς να το καλύψει. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση που το παιδί είναι καρπός ενός καινούργιου ή ενός ήδη υπάρχοντα έρωτα, είναι κάτι απολύτως υγιές.
Πολλές φορές η επιθυµία για ένα παιδί προέρχεται από την ανάγκη της γυναίκας να επιβεβαιώσει ότι μπορεί να το κάνει. Η ηλικιακά ακραία εγκυμοσύνη, είτε σε πολύ νεαρή είτε σε πολύ προχωρημένη ηλικία, ενσαρκώνει συνήθως απλά και μόνο την επιθυμία για την εγκυμοσύνη καθεαυτή – και μια επιβεβαίωση της μη στειρότητας. Είναι ο τρόπος ορισμένων γυναικών να διαφύγουν από αυτό το άγχος: επιτυγχάνουν µια απαράδεκτη – ακατάλληλη εγκυµοσύνη, που πολύ συχνά καταλήγει σε διακοπή της κύησης, είτε γιατί η συγκεκριμένη στιγμή της ζωής τους είναι δυσμενής, είτε γιατί οι ψυχολογικές και κοινωνικές συνθήκες τότε δεν ‘επιτρέπουν’ τη συνέχισή της.
