Σταύρου Π. Καπλάνογλου
[mom_video type=”youtube” id=”991zbn1FACo”]
Η ιστορία της αρχαίας Κυζίκου συμβαδίζει με την ιστορία και άλλων Ελληνικών πόλεων στις δυο πλευρές του Αιγαίου
ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΙ
Στην αρχαία Κύζικο πίστευαν στους 12 θεούς του Ολύμπου, ξεχώριζαν
Ο Δίας , η Περσεφόνη ,ο Απόλλων,η Θεά Κυβέλη
Η Περσεφόνη λατρευόταν ως επικεφαλής θεότητα του τόπου, και οι κάτοικοι είχαν ένα μύθο μεταξύ τους ότι η πόλη τους δόθηκε από τον Δία σε αυτή την θεά ως μέρος της προίκας της
Το όνομα του Απόλλωνα αναφερόταν σε συνδυασμό με τους Πελασγούς μια και η Κύζικος ως είχε ”οικήτορας ” Πελασγούς, διότι ο Κύζικος, ητο υιός του Απόλλωνος,
ΥΠΑΡΞΗ ΤΩΝ ΠΡΟΕΛΛΗΝΩΝ
Έλληνες κατοικούσαν σε πολλές πόλεις των Δαρδανελίων και της θάλασσας του Μαρμαρά
Η παρουσία των Ελλήνων είναι τόσο παλιά που φθάνει στην εποχή των Πελασγών που κυριάρχησαν στην 2η και 3η χιλιετία σε ολόκληρη την Ελλάδα και όχι μόνον και η συνέχεια τους ήταν Πελασγοτυρρηνοί, ένα από τα βασικά υποστρώματα των Προελλήνων
Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι κοντά στην Κύζικο υπήρχαν δυο πόλεις η Σκυλάκη και η Πλακία στις οποίες κατοικούσαν οι Τυρρηνοί.
Αναφορά από αρχαίους ιστορικούς γίνεται και δυο ακόμη Προελληνικούς λαούς του Κάρες και τους Λέλεγες για τους οποίους αναφέρουν ότι κατοικούσαν στα δυτικά και βορειοδυτικά τμήματα της Μ. Ασίας
ΚΥΖΙΚΟΣ ΚΑΙ ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ
Στην Ελληνική μυθολογία αναφέρεται το πέρασμα των Αργοναυτών και του Ιάσωνα από την Κύζικο που παρά την φιλική αντιμετώπιση τους από τον Βασιλιά και ιδρυτή της Κυζίκου είχε δραματική κατάληξη για τον τελευταίο από μια παρεξήγηση.
Λένε ότι ο βασιλιάς, ο Κύζικος υποδέχθηκε στην πόλη του τους Αργοναύτες στον δρόμο τους προς την Κολχίδα για την εκστρατεία τους. Ενώ η υποδοχή ήταν πολύ καλή, μετά την αναχώρηση των Αργοναυτών, μια τρικυμία τους έσπρωξε και πάλι πίσω, στις ακτές της Κυζίκου την ίδια νύχτα.
Οι Δολίονες (έτσι αναφέρονται οι Κυζικηνοί )δεν τους ανεγνώρισαν, τους πέρασαν για πειρατές και τους επιτέθηκαν.
Στη μάχη που επακολούθησε, ο Ιάσονας σκότωσε τον Κύζικο. Ο Κύζικος πολέμησε με γενναιότητα για να προστατέψει τον λαό του.
Όταν η ομίχλη διαλύθηκε, αποκαλύφθηκε το τραγικό λάθος που είχε συμβεί.
Όλοι θρήνησαν τα εκ λάθους θύματα και περισσότερο απαρηγόρητος ο Ιάσονας που έγινε άθελά του αιτία να σκοτωθεί ο γενναίος βασιλιάς. Ο Ιάσονας έκανε μεγαλόπρεπη κηδεία στο νεκρό Κύζικο. Τρεις ημέρες οι Αργοναύτες θρήνησαν, όπως απαιτούσε το έθιμο, για να τιμήσουν τον βασιλιά και τέλειωσαν με επικήδειους αγώνες.
Ο θάνατος του βασιλιά είχε ακόμη ένα θύμα την σύζυγο του Κυζίκου,την Κλείτη που αυτοκτόνησε.
ΤΡΩΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΤΡΩΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΕΙΤΟΝΙΚΟΥΣ ΛΑΟΥΣ
Ο Όμηρος μνημονεύει όλους τους λαούς στην περιοχή ότι στάθηκαν σύμμαχοι των Τρώων ανάμεσα τους φυσικά και οι Κυζικηνοί που ανήκαν στους Μοισούς
Αναφερει Δαρδανούς, Φρύγες, Λυκίους, Μαίονες, Μοισούς, Κάρες, Λέλεγες, Πελασγούς, Παφλαγόνες, Αλιζώνες.
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΗΣ ΚΥΖΙΚΟΥ ΣΤΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ
Υπήρξε αποικία των Μιλησίων που επανιδρύθηκε το 679 π.Χ. κατά τον Στράβωνα. μετά από προηγούμενη καταστροφή της
Τον 6ο αιώνα π.Χ. υποτάχθηκε στους Πέρσες
Μετά το τέλος των Περσικών πολέμων εντάχθηκε στην Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία το 478 π. Χ. στην οποία έλαβαν μέρος πολλές παραθαλάσσιες και νησιωτικές πόλεις.
Στη συνέχεια ξαναπέρασε στα χέρια των Περσών και κατόπιν στο κράτος του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Το 281 π.Χ. υπήχθη στους Σελευκίδες,
Το 218 π.Χ. έγινε ανεξάρτητη
Το 190 π.Χ. εντάχθηκε στο Βασίλειο της Περγάμου
Η ιστορία της πόλης κατά την Ελληνιστική εποχή είναι στενά συνδεδεμένη με εκείνη των Ατταλιδών της Περγάμου, και
το 133 π.Χ. πέρασε στους Ρωμαίους
Παρέμεινε πιστή στους Ρωμαίους, η πίστη της πόλης ανταμείφθηκε με μια επέκταση του εδάφους και άλλα προνόμια.
Κατά τη Βυζαντινή περίοδο η πόλη γνώρισε ακμή. Στον “Συνέκδημο του Ιεροκλέους (6ος αιώνας μ.Χ.) η Κύζικος αναφέρεται ως η 1η μεταξύ των 30 πόλεων της Επαρχίας Ελλησπόντου.
Δύο μεγάλοι σεισμοί ένας το 563 μ. Χ. και ένας το 1063 μ.Χ. και οι επιδρομές των Αράβων διέγραψαν από τον χάρτη την προϊστορική πόλη της Κυζίκου.
Οι κάτοικοι βρήκαν καταφύγιο σε άλλες πόλεις της χερσονήσου και η έδρα της Μητρόπολης μεταφέρθηκε από τότε στην Αρτάκη.
Σήμερα σώζονται τα ερείπια μόνο της αρχαίας πόλης κοντά στο τουρκικό χωριό Belkis (Παλαιά Κύζικος;), με πολύ λίγους κατοίκους
Στα ερείπια που σώζονται ξεχωρίζουν
1) Τα τείχη που χρονολογούνται από τον 4ο αιώνα π.χ. τα οποία μπορούν να ανιχνευθούν σχεδόν στο σύνολο τους.
2) Τα ερείπια της Ακρόπολης
3) Τα ερείπια του θεάτρου που η κατασκευή του ξεκίνησε στα μέσα του 1ου α μ.Χ. αιώνος και ολοκληρώθηκε τον 3ο αιώνα.
Είναι ένα εντυπωσιακό θέατρο που ήταν ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο και η διάμετρος του ήταν περίπου 150 μ. που κάποιοι μερικές φορές το κατέτασσαν μεταξύ των επτά θαυμάτων του αρχαίου κόσμου,
Τον 15ο αιώνα και ενώ η πόλη είχε ερημωθεί τριάντα τεράστιες μαρμάρινες στήλες του ήταν ακόμη όρθιες ,με το πέρασμα του χρόνου η λιθοκλοπή για οικοδομικούς σκοπούς τις εξαφάνισαν.
4) Τα ερείπια του ναού του Αδριανού αφιερωμένα στον αυτοκράτορα του ,του οποίου είναι ορατές οι δομές του. Οι κίονες ήταν 21,35 μέτρα ύψος.
5) Τα ερείπια ενός ρωμαϊκού υδραγωγείου.
Τα μαρμάρινα ερείπια χρησιμοποιήθηκαν κατά καιρούς για την κατασκευή από του Βυζαντινούς διαφόρων κτιρίων στην Κων/πολη.
Το ίδιο συνέβη και με Οθωμανούς αργότερα.
ΤΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΚΥΖΙΚΟΥ
Λόγω της προνομιακής θέσης της Κυζίκου, απέκτησε εμπορική σημασία, και το νόμισμα τους κυριάρχισε, οι χρυσοί στατήρες της Κυζίκου ήταν βασικό νόμισμα στον αρχαίο κόσμο για αρκετούς αιώνες μέχρι που αντικαταστάθηκαν από εκείνους των Μακεδόνων του Φιλίππου και του Μ. Αλεξάνδρου.
Πέρα από το στατήρα, το νομισματοκοπείο της Κυζίκου παρήγαγε και άλλα σημαντικά νομίσματα, από ήλεκτρο (αργότερα και από άργυρο), που έχουν έμβλημα τον τόνο (ψάρι) και παρουσιάζουν εξαιρετική συνάφεια με την εικονογραφική παράδοση στην Μητροπολιτικη Ελλάδα.
