Με ευλάβεια και προσήλωση στις επιταγές της παράδοσης οι κάτοικοι στην Ερμακιά, τηρούν ανήμερα της μεγάλης γιορτής των Θεοφανείων, ένα έθιμο συνδεδεμένο με το θρησκευτικό συναίσθημα των εορτών του δωδεκαημέρου. Μετά τον εκκλησιασμό, κρατώντας στα χέρια τους λευκά, αναμμένα κεριά κατευθύνονται στο συντριβάνι του χωριού, και μετά την τελετή του αγιασμού των υδάτων, ρίχνουν τα σβηστά κεριά στο νερό, γιατί, «το ζήτησε η Παναγία ώστε να έχει ζεστασιά ο μοναχογιός της».
Ο νεαρός που θα πιάσει το σταυρό, μαζί με τα υπόλοιπα παιδιά, θα τοποθετήσουν το σταυρό σε έναν μεταλλικό δίσκο, και αφού περιέλθουν όλα τις γειτονιές του χωριού, δεχόμενοι ευχές και φιλοδωρήματα, θα τον τοποθετήσει στο εικονοστάσι του σπιτιού του, δεχόμενος για έναν χρόνο την ευλογία του. Παλαιότερα, τότε, που οι νέες οικογένειες παρέμεναν στο χωριό, την ημέρα των Θεοφανείων τελούνταν οι βαπτίσεις των νεογέννητων των τελευταίων σαράντα ημερών, που μετά το μυστήριο, τα μετέφεραν στο στάβλο και τα εναπόθεταν στο παχνί, «για να τα μυρίσουν τα ζώα». Στο μεσημεριάτικο τραπέζι η σούπα και οι χυλοπίτες με κόκκορα έχουν και σήμερα την τιμητική τους
ΕΡΤ ΚΟΖΑΝΗΣ- ΣΥΝΤΑΞΗ: Μαίρη Κεσκιλίδου
