Επικουρικές συντάξεις – Η νέα προϋπόθεση για θεμελίωση και απονομή – Δείτε όλες τις αλλαγές

Με fasttrack διαδικασίες «ξεμπλοκάρουν» επικουρικές συντάξεις που «κόλλησαν» στα «γρανάζια» των ασφαλιστικών ταμείων, ανατροπές φέρνει όμως και εγκύκλιος του υφυπουργού Εργασίας Πάνου Τσακλόγλου, στις βασικές προϋποθέσεις θεμελίωσης δικαιώματος και απονομής επικουρικής.

Επίσης, στην ίδια εγκύκλιο, μεταξύ άλλων, γίνεται ξεκάθαρο πως οι νέες προϋποθέσεις απονομής επικουρικής εφαρμόζονται και σε αιτήσεις που είναι σε διαδικασία ελέγχου.

Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης

Ουσιαστικά με την εν λόγω εγκύκλιο, παρέχονται οδηγίες προς τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ για την εφαρμογή των νέων ρυθμίσεων που προβλέπει ο νόμος 5078/2023 με βασικότερη την ενοποίηση των προϋποθέσεων για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος απονομής επικουρικής σύνταξης με ελάχιστο χρόνο ασφάλισης τα 15έτη σε όλα τα ταμεία.

Η νέα προϋπόθεση για την απονομή της επικουρικής

Πριν από την ψήφιση της διάταξης οι ασφαλισμένοι σε αρκετά ταμεία, όπως αυτά του Δημοσίου, των ΔΕΚΟ, των Τραπεζών, έπρεπε υποχρεωτικά να συμπληρώσουν και στην επικουρική ασφάλιση τα ίδια χρόνια που είχαν στην κύρια ασφάλιση για να πάρουν πλήρη επικουρική σύνταξη νωρίτερα από τα 67.

Τώρα αρκεί η 15ετία για να πάρουν την επικουρική, με πλήρες ποσό αν βγαίνουν με όριο ηλικίας πλήρους σύνταξης ή μειωμένο αν αποχωρούν με όριο ηλικίας που συνιστά πρόωρη έξοδος.

Για το πέναλτι πρόωρης συνταξιοδότησης στην εγκύκλιο προβλέπεται ότι οι συνταξιούχοι που αποχωρούν από 20/12/2023 με μειωμένο όριο ηλικίας για κύρια σύνταξη (π.χ. 62 ή 60) θα έχουν μείωση στο τμήμα της επικουρικής σύνταξης που αφορά χρόνο ασφάλισης μέχρι την 31/12/2014.

Το ποσοστό μείωσης θα είναι ίδιο με αυτό που επιβλήθηκε στην κύρια σύνταξη λόγω μειωμένου ορίου ηλικίας, δηλαδή από 6% για αποχώρηση κατά ένα έτος πριν το πλήρες όριο ηλικίας ως 30% για αποχώρηση ως 5 ή περισσότερα έτη πριν το κανονικό όριο ηλικίας.

Το πέναλτι εφαρμοζόταν μεν αλλά αυθαίρετα γιατί δεν υπήρχε ρητή πρόβλεψη στον  νόμο 4387/2016 με τον οποίο άλλαξε ο τρόπος υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων.

Ποιες αλλαγές φέρνει η εγκύκλιος Τσακλόγλου

Ποιες είναι όμως οι αλλαγές στις συντάξεις όπως καταγράφονται στην εγκύκλιο Τσακλόγλου;

1. Θεσπίζεται για όλους τους ασφαλισμένους του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του ΕΦΚΑ ενιαία προϋπόθεση με την οποία θεμελιώνεται συνταξιοδοτικό δικαίωμα για επικουρική σύνταξη λόγω γήρατος εφόσον έχουν συμπληρώσει 15 έτη ή 4.500 ημέρες ασφάλισης. Στις περιπτώσεις που υφίσταται διαδοχικός χρόνος ασφάλισης σε Ταμεία εντός του ΕΦΚΑ, η επικουρική σύνταξη εκδίδεται από το φορέα στον οποίο έχει υποβληθεί η σχετική αίτηση. Δεν επέρχεται καμία τροποποίηση όσον αφορά την θεμελίωση δικαιώματος για επικουρική σύνταξη λόγω αναπηρίας και λόγω θανάτου, καθώς εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι προϋποθέσεις θεμελίωσης δικαιώματος για κύρια σύνταξη αναπηρίας και θανάτου.
2. Καταργείται ο έλεγχος προϋποθέσεων στη διαδικασία ταχείας απονομής επικουρικών συντάξεων που σημαίνει ότι δεν θα ελέγχεται αν ο ασφαλισμένος έχει το σύνολο ή μέρος του χρόνου επικουρικής ασφάλισης στο πρώην ΕΤΕΑΜ ή σε φορείς που είχαν ενταχθεί σε αυτό, αλλά η αίτηση θα προχωρά ανεξαρτήτως σε ποιον φορέα συμπληρώνει τη 15ετία.
3. Τροποποιείται η διάταξη του άρθρου 49 του Νόμου 4921/2022 για τον έλεγχο των αποφάσεων που εκδίδονται με τη διαδικασία της ταχείας απονομής και πλέον δίδεται χρονικό περιθώριο ενός έτους στις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ για τον έλεγχο των πράξεων απονομής επικουρικής σύνταξης με απώτατο χρονικό όριο ελέγχων ως τα 3 έτη. Η προηγούμενη διάταξη έδινε περιθώριο ελέγχων εντός 3 ετών και αποκλειόταν κάθε έλεγχος μετά την παρέλευση 5ετίας από την έκδοση απόφασης.
4. Οι νέες και ευνοϊκότερες προϋποθέσεις απονομής επικουρικής σύνταξης εφαρμόζονται και σε αιτήσεις που βρίσκονται στη διαδικασία ελέγχου, όπως και σε εκκρεμείς αιτήσεις από την ημερομηνία υποβολής της αρχικής αίτησης συνταξιοδότησης. Ως εκκρεμείς νοούνται οι αιτήσεις επί των οποίων μέχρι και 19/12/2023 δεν έχει εκδοθεί απόφαση επικουρικής σύνταξης ή είχε εκδοθεί απόφαση αλλά ο συνταξιούχος υπέβαλε ένσταση χωρίς να έχει λάβει απάντηση ως τις 19/12/2023.

ΠΡΟΣΟΧΗ, όμως: Στις εκκρεμείς αιτήσεις είναι και όσες έχουν απορριφθεί σιωπηρά (χωρίς απορριπτική απόφαση) σε διάστημα 50 ημερών από την υποβολή της αίτησης. Οι συνταξιούχοι που έχουν πάρει απορριπτική απόφαση θα πρέπει να επανέλθουν με νέα αίτηση για επικουρική σύνταξη.

5. Για αιτήσεις που είχαν υποβληθεί ως τις 19/12/2023 και για τις οποίες έχουν εκδοθεί αποφάσεις αναγνωρίσεων χρόνων ασφάλισης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, διευκρινίζεται ότι, εφόσον δεν είχε παρέλθει η προθεσμία για την εξόφληση της εξαγοράς, ως τις 20/12/2023 εκδίδεται απόφαση απονομής επικουρικής σύνταξης με αναδρομικά από την ημερομηνία υποβολής της αρχικής αίτησης. Στην περίπτωση αποφάσεων αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, για τις οποίες έχει παρέλθει άπρακτη η προθεσμία για την εξόφληση της εξαγοράς, απαιτείται η υποβολή νέας αίτησης και η σύνταξη θα αρχίσει να καταβάλλεται από την ημερομηνία της νέας αίτησης.