ΑΠΟΛΙΓΝΙΤΟΠΟΙΗΣΗ – Μία ψύχραιµη αποτίµηση της παρούσας κατάστασης και παράθεση σκέψεων για την ανάπτυξη νέων παραγωγικών µοντέλων για τον Άξονα Κοζάνης- Πτολεµαΐδας- Αµυνταίου.

Δυστυχώς για µία ακόµη φορά οι τοπικοί άρχοντες και οι άνθρωποι που διαχειρίζονται την
µετάβαση στην µετα-λιγνιτική εποχή κρίνονται κατώτεροι των περιστάσεων. Η πικρή αλήθεια είναι
ότι η περιοχή είχε γνώση ότι θα ήταν αντιµέτωπη µε τις παρούσες προκλήσεις τουλάχιστον για τα
τελευταία 20 χρόνια. Διαχρονικά όµως όλοι οι αιρετοί, πολλοί από τους οποίους είναι ακόµη σε
καίριες θέσεις και καλούνται να καταθέσουν προτάσεις, έβλεπαν και χρησιµοποιούσαν την ΔΕΗ για
µικρο-εξυπηρετήσεις έως την «Χρυσή Αγελάδα». Ο χρονικός ορίζοντας των οποιονδήποτε σχεδίων
τους ήταν µικρότερος της τετραετίας και προς εξυπηρέτηση των ψηφοφόρων τους. Τώρα ξαφνικά
ωρύουν τα ιµάτιά τους και µε θεατρινισµούς και προχειρότητα εκφράζουν την έκπληξη και τον
αιφνιδιασµό τους.
Μια περιοχή χωρίς σχεδιασµό, µε κύρια ευθύνη των τοπικών παραγόντων και έλλειψη ορθολογικών
και κοστολογηµένων προτάσεων, θα αναγκαστεί για ακόµη µια φορά να εκτελέσει τυφλά το
πρόσταγµα του υδροκέφαλου κράτους των Αθηνών. Άλλοι θα σχεδιάσουν την επόµενη ηµέρα για
εµάς, χωρίς εµάς.
Το κλείσιµο των λιγνιτικών µονάδων που είναι κατά κοινή οµολογία µια κίνηση βεβιασµένη,
παρόλο που µας την παρουσιάζουν ως ‘’περιβαλλοντική ευαισθησία’’, χρησιµοποιώντας
επικοινωνιακά ΄΄τρικ΄΄ περί ‘’δίκαιης’’ µατάβασης και χρηµατοδότησης των επιχειρήσεων που ήδη
αιµµοραγούν. Πιστεύω ότι οι επιχειρήσεις δεν χρειάζονται πρόσκαιρη χρηµατοδότησηδανειοδότηση, αλλά πρέπει να γίνουν στοχευµένες παρεµβάσεις ώστε να µειωθεί όσο το δυνατόν η
ανεργία και η φυγή µισθών από την περιοχή.
Θεωρούµε λοιπόν δεδοµένο ότι είτε τώρα, είτε αργότερα η παύση λειτουργίας των λιγνιτικών
µονάδων θα πραγµατοποιηθεί.
Στόχος του παρόντος είναι να δώσει τροφή προς δηµιουργική σκέψη µε προτάσεις που ΕΙΔΙΚΟΙ θα
πρέπει να εξετάσουν περαιτέρω. Η Δ. Μακεδονία απαιτείται να µπορεί να καταθέσει προτάσεις και
να διεκδικήσει κονδύλια και επενδύσεις που θα αποφασιστούν σε τοπικό επίπεδο και θα
εξυπηρετούν τα τοπικά συµφέροντα, όχι τα συµφέροντα των Αθηνών. Αναλάβετε επιτέλους τις
ευθύνες σας και εγκαταλείψτε άµεσα τις πολιτικές πρακτικές που χρεωκόπησαν τη χώρα!!
Το Ανθρώπινο Δυναµικό
Ας εξετάσουµε πρώτα τα συγκριτικά πλεονεκτήµατα του εργατικού δυναµικού της περιοχής, το
οποίο αποτελεί έναν από τους κύριους παράγοντες του µοντέλου ανάπτυξης που µπορεί να
ακολουθηθεί.
Η περιοχή διαθέτει έµπειρο δυναµικό στον πρωτογενή τοµέα που µπορεί να ανταπεξέλθει στις
κλιµατικές συνθήκες και ιδιαιτερότητες της περιοχής. Παράλληλα, λόγο της δραστηριότητας της
ΔΕΗ, η περιοχή διαθέτει τεχνικό προσωπικό εξειδικευµένο στην µεταλλευτική δραστηριότητα αλλά
πολύ περισσότερο σε βαριές τεχνικές εργασίες και συντηρήσεις. (πχ, τορναδόροι, συγκολλητές,
εναερίτες, ηλεκτρολόγοι εγκαταστάσεων Μέσης και Υψηλής Τάσης κτλ). Ποιές είναι λοιπόν οι
ενέργειες που θα µπορούσε να αναπτύξει η περιοχή για να εκµεταλλευτεί το δυναµικό της?
Πρωτογενής Τοµέας / Μεταποίηση
Η περιοχή διαθέτει προϊόντα µε συγκριτικά πλεονεκτήµατα. Για παράδειγµα, ο κρόκος, τα µήλα
Βερµίου, το κρασί Αµυνταίου, η πιπεριά Φλώρινας, τα µανιτάρια Γρεβενών,αρωµατικά φυτά και
πολλά άλλα προϊόντα είναι ήδη γνωστά µε ονοµασία προέλευσης και αναγνωρισµένη ποιότητα. Σε
συνεργασία µε τον ιδιωτικό τοµέα, θα πρέπει να υπάρξουν κίνητρα εγκατάστασης νέων
µεταποιητικών µονάδων (παρασκευής µαρµελάδας, µηλίτη, κτλ). Ήδη υπάρχουν πολλές µικρές
επιχειρήσεις στην περιφέρεια όπου µε την κατάλληλη υποστήριξη στο µάρκετινγκ, στην δηµιουργία
ονόµατος (brand) και στο άνοιγµα νέων αγορών µπορούν να αποτελέσουν τον πυρήνα για
περαιτέρω ανάπτυξη. Για την ανάπτυξη του πρωτογενή τοµέα απαιτείται εκπαίδευση αλλά και
υποδοµές, όπως η χωροθέτηση, βοσκότοπων και µονάδων κτηνοτροφίας που να πληρούν όλες τις
προϋποθέσεις υγιεινής και ασφάλειας αλλά και εκτεταµένα έργα άρδευσης.
Θα πρέπει επίσης κάποια στιγµή να θίξουµε και το θέµα των κοινωτικών εκτάσεων που έχουν γίνει
το ‘’τσιφλίκι’’ των γαιοκτηµόνων της περιοχής, καθώς οι µικροκαλλιεργητές δεν µπορούν να τα
διεκδικήσουν µέσω των δηµοπρασιών. Μια ρεαλιστική και άµεσα εφαρµόσιµη πρόταση θα ήταν να
µπει πλαφόν ιδιοκτησίας και εισοδηµάτων ώστε να δωθούν τα αγροτεµάχια σε ανέργους και
ακτήµονες, µε σκοπό την εισαγωγή τους στην παραγωγική διαδικασία και την αύξηση του
εισοδήµατός τους.
Βιοµηχανία
Η περιοχή διαθέτει την κατάλληλη υποδοµή σε µεγάλες εγκαταστάσεις και προσωπικό για να
αναλάβει το βάρος εθνικών προσπαθειών από τον χώρο της άµυνας. Σχέδια προς υλοποίηση, όπως
το νέο Εθνικό Φορτηγό που θα καλύψει ανάγκες του Στρατού, των Σωµάτων Ασφαλείας και του
ευρύτερου δηµοσίου τοµέα αλλά και του νέου Εθνικού Τυφεκίου θα µπορούσαν να υλοποιηθούν σε
υπάρχοντες χώρους και αξιοποιώντας το έµπειρο προσωπικό της περιοχής.
Παράλληλα θα ήταν εφικτό να χρησιµοποιηθεί η τεχνογνωσία αλλά και η υλική υποδοµή για την
παραγωγή αγροτικών εργαλείων(π.χ άροτρα,καλλιεργητές,καρότσες,καταστροφείς κτλ).
Ηλεκτρική Παραγωγή ΑΠΕ.
Η ΔΕΗ σχεδιάζει να αλλάξει το µείγµα παραγωγής ενέργειες. Παρά το γεγονός, ότι αυτό προκαλεί
το πρόβληµα στην περιοχή, ταυτόχρονα παρουσιάζει και ευκαιρίες. Η ΔΕΗ θα πρέπει να αναπτύξει
νέες µεθόδους παρακολούθησης, διαχείρισης και συντήρησης των έργων αυτών. Ειδικότερα για τα
φωτοβολταϊκά, θα µπορούσε να αναπτύξει όλο το κέντρο συντήρησης δίπλα στα νέα ‘’mega’’
πάρκα που θα εγκαταστήσει στα πρώην λιγνιτικά πεδία, έχοντας πάλι το κατάλληλο ανθρώπινο
δυναµικό της περιοχής µας.
Στο ίδιο µήκος κύµατος στην περιοχή θα µπορούσαµε να έχουµε τις µονάδες διόρθωσης
ανακύκλωσης για τα Φ/Β πάνελ και τους µετατροπείς (inverters). Το ίδιο θα µπορούσε να γίνει και
για την συντήρηση των πτερυγών των ανεµογεννητριών.
Παράλληλα όλο το αποθηκευτικό διαµετακοµιστικό κέντρο για τα υλικά συντήρησης των πάρκων θα
µπορούσε να γίνει στην Δ. Μακεδονία.
Μονάδες παραγωγής και συντήρησης καλωδίων / Υποστηρικτικές Παραγωγές
Ειδικά κίνητρα θα µπορούσαν να δοθούν σε εταιρείες που θα παράγουν καλώδια αλλά και λοιπά
υποστηρικτικά υλικά για τις ΑΠΕ
Ηλεκτροκίνηση / «Έξυπνοι Μετρητές»
Η περιοχή θα µπορούσε επίσης να δηµιουργήσει µονάδες τελικής συναρµολόγησης αλλά και
συντήρησης των συσκευών σύνδεσης ηλεκτρικών αυτοκινήτων και νέων ασύρµατων έξυπνων
µετρητών που σε κάποια φάση θα πρέπει να υιοθετηθούν και από την χώρα µας.
Μεγάλες µονάδες Ανακύκλωσής και ανάκτησής υλικών
Τα ορυχεία της ΔΕΗ είναι ιδανικοί χώροι για την δηµιουργία νέων µονάδων ανακύκλωσης και
ανάκτησης υλικών µε µηδενικούς ρύπους. Εργοστάσια σαν αυτά ήδη λειτουργούν και η τεχνολογία
έχει ωριµάσει σε πολύ µεγάλο βαθµό.
Υποδοµές Μεταφορών
Το Αεροδρόµιο της Κοζάνης θα πρέπει να αναβαθµιστεί, καθώς αποτελεί το µόνο µέσω σύνδεσης µε
το κέντρο. Παράλληλα θα πρέπει να γίνουν έργα σύνδεσης µεταξύ Πτολεµαϊδας και Κοζάνης µε
υπάρχουσες δοµές παραγωγής ή φιλοξενίας παραγωγικών δραστηριοτήτων. Ως τούτο η λειτουργία
Προαστιακού σιδηροδρόµου όπου θα βελτίωνε την σύνδεση της πόλης της Κοζάνης, του ΤΕΙ, του
εκθεσιακού κέντρου Κοίλων, του χώρου του ΑΗΣ Καρδίας, του χώρου του ΑΗΣ Πτολεµαϊδας, του
ΒΙΟΠΑ και της Πτολεµαϊδας θα λειτουργούσε ως φυσικός άξονας ανάπτυξης της περιοχής.
Παράλληλα έργα πνοής όπως η σύνδεση της Πτολεµαϊδας µε την Καστοριά µέσω του τούνελ θα
πρέπει να υλοποιηθούν.
Τουρισµός / Πολιτισµός
Είναι εγκληµατική η έλλειψη σχεδίου ανάπτυξης και εκµετάλλευσης των λιµνών(Βεγορίτιδα-Λίµνη
των Πετρών-Ζάζαρη-Χειµαδίτιδα), αλλά και µοναδικών διαµαντιών όπως η Βλάστη. Βιώσιµη
ανάπτυξη µε σεβασµό στην παράδοση µέσω ορθολογικού χωροταξικού σχεδιασµού και διασύνδεση
µέσω βελτίωσης των δικτύων µεταφοράς θα φέρουν αποτελέσµατα.
Ο συνδυασµός του γαστρονοµικού τουρισµού, του χειµερινού τουρισµού και των σπορ που µπορούν
να γίνουν σε παραλίµνιες περιοχές θα πρέπει να θεωρηθεί προτεραιότητα.
Επιπλέον, η περιοχή διαθέτει ένα µοναδικό µείγµα παραδόσεων και εθίµων, Αυτή την πολυφωνία
και το έγχρωµο µωσαϊκό µουσικών, γλωσσικών ιδιωµάτων και εθίµων θα πρέπει να το
εκµεταλλευτούµε στο έπακρο, διοργανώνοντας πανελλήνια και πανευρωπαϊκά φεστιβάλ.
Ακόµη είναι έγκληµα να µην έχει η περιοχή ένα µεγάλο µουσείο λιγνιτικής βιοµηχανικής
κληρονοµιάς, όπου η ΔΕΗ θα εκθέτει όλα τα εργαλεία και µεγάλα βαρέα µηχανήµατα που έχει
χρησιµοποιήσει κατά την λειτουργία της. Η διάσωση αυτής της κληρονοµιάς είναι ευθύνη µας,
έναντι όλων των επόµενων γενεών.
Ανεξαρτητοποίηση της Τηλεθέρµανσης µέσω εκµετάλλευσης µειγµάτων ενεργειακών
επενδύσεων
Οι εταιρείες τηλεθέρµανσης αποτελούν δείγµατα αποφάσεων τοπικών αρχών µε όραµα.Η
τηλεθέρµανση πρέπει να επεκταθεί και να ανεξαρτητοποιηθεί από την ΔΕΗ, καθώς και να αναπτύξει
ιδίες υποδοµές παραγωγής θερµικής ενέργειας. Συνδυασµός ηλιακών θερµικών συσσωρευτών,
βιοαερίου, αιολικής ενέργειας και µπαταριών θα µπορέσει να καλύψει τις απαιτήσεις θερµικού
φορτίου αλλά και κατά τους καλοκαιρινούς µήνες να αποτελέσει επιπλέον πηγή εσόδων για την
Τηλεθέρµανση.
Επιπλέον θα πρέπει να µελετηθεί η αναβάθµιση και η επέκταση των εγκαταστάσεων βιολογικού
καθαρισµού οι οποίες µπορούν να παράγουν επιπλέον βιοαέριο προς τοπική χρήση.
Κατ’ επέκταση η τηλεθέρµανση µπορεί να παίξει και ένα επιπλέον ρόλο ως βασική υποδοµή
προσέλκυσης θερµοκηπιακών και υδροπονικών καλλιεργειών.
Θα µπορούσαµε να επεκταθούµε περαιτέρω και να συνεχίσουµε µε προτάσεις που θα µπορούσαµε
να υλοποιήσουµε σε επίπεδο Εορδαίας, αλλά και Δ. Μακεδονίας. Είµαι σίγουρος, πως πολλοί
άνθρωποι έχουν µεγαλύτερη γνώση και την απαιτούµενη εξειδίκευση στον τοµέα τους, ώστε να
κάνουν πολύ περισσότερες και εµπεριστατωµένες προτάσεις, που θα αντισταθµίσουν τον αρνητικό
αντίκτυπο που θα επιφέρει η απολιγνιτοποίηση.
Η όλη αντιµετώπιση πρέπει να είναι συµµετοχική µακριά από κοµµατικούς ρεβανσισµούς και
χαρακώµατα.
Πρέπει να δώσουµε στους ειδικούς την ευκαιρία να συγκεντρώσουν και να ιεραρχήσουν τις
προτάσεις. Θα πρέπει να γίνει λεπτοµερής σχεδιασµός και κοστολόγηση. Σίγουρα κάποιες
προτάσεις θα υλοποιηθούν και άλλες όχι. Κάποιες θα έχουν άµεσο αντίκτυπο και άλλες
µακροπρόθεσµο. Μην γελιόµαστε, µαγικές λύσεις και ‘’Χάρρυ Πόττερς’’ δεν υπάρχουν. Θέλει
δουλειά, υποµονή, οµοθυµία και προσήλωση στο όραµα της επόµενης µέρας που θα αποφασίσουµε
συλλογικά.
Παρόλα αυτά δεν έχουµε ως Δυτικοµακεδόνες ΟΥΤΕ την πολυτέλεια αλλά ΟΥΤΕ το δικαίωµα να
στρουθοκαµηλίζουµε και να µην βλέπουµε την επόµενη µέρα.
Επιτέλους κύριοι, σηκώστε τα µανίκια και δουλέψτε, οργανωθείτε και οµοφωνήστε, δώστε
κατεύθυνση στους ειδικούς επιστήµονες και παρουσιάστε την ΔΙΚΗ µας πρόταση. Την πρόταση της
Δ. Μακεδονίας.
ΜΩΥΣΙΑΔΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ
Δηµοτικός σύµβουλος Δήµου Εορδαίας
‘’Με το βλέµµα στο µέλλον