Αυτό που εξετάζεται είναι να επιλέγεται το συμφερότερο ποσό που θα λαμβάνουν οι συνταξιούχοι μετά την πρώτη τριετία αντί της υποχρεωτικής περικοπής της σύνταξης χηρείας στο μισό, όπως ισχύει μετά το νόμο Κατρούγκαλου για δικαιούχους συντάξεων χηρείας από 13/5/2016 και μετά.
Συντάξεις χηρείας: Έρχονται μικρότερες περικοπές – Ποιοι και πόσα κερδίζουν
Επιλογή
Πρακτικά, αν ένας συνταξιούχος έχει 400 ευρώ από τη δική του σύνταξη και 800 ευρώ από τη σύναξη χηρείας θα μπορεί να επιλέγει μετά την πρώτη τριετία από την καταβολή της σύνταξης χηρείας η μείωση κατά 50% να μη γίνει στα 800 ευρώ, αλλά στα 400 ευρώ. Με την επιλογή αυτή θα λαμβάνει 800 ευρώ από χηρεία και 200 ευρώ από τη δική του σύνταξη, δηλαδή συνολικά 1.000 ευρώ.
Με το ισχύον καθεστώς (νόμος Κατρούγκαλου) η σύνταξη που θα κοπεί μετά την τριετία είναι υποχρεωτικά αυτή της χηρείας, που σημαίνει ότι τα 800 ευρώ γίνονται 400 ευρώ και ο συνταξιούχος μαζί με τη δική του σύνταξη (400 ευρώ) θα παίρνει συνολικά 800 ευρώ. Η διαφορά με την επιλογή του συμφερότερου ποσού είναι πως κερδίζει 200 ευρώ επιπλέον και συνολικά θα λαμβάνει 1.000 ευρώ αντί 800 ευρώ.
Από την αλλαγή αυτή αναμένεται να βγουν κερδισμένοι δεκάδες χιλιάδες χαμηλοσυνταξιούχοι, οι οποίοι για την πρώτη τριετία λαμβάνουν σύνταξη χηρείας ίση με το 70% της σύνταξης του θανόντος, ενώ μετά την τριετία το ποσό της χηρείας μειώνεται κατά 50% και η σύνταξη χηρείας περιορίζεται από το 70% στο 35% της σύνταξης του θανόντος.
Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, όπως όταν πρόκειται για συνταξιούχους ΟΓΑ, η μείωση δεν είναι μόνον ότι το 70% της χηρείας θα γίνει 35% μετά την πρώτη τριετία, αλλά ότι λόγω του ειδικού καθεστώτος του ΟΓΑ οι εν λόγω συνταξιούχοι άπαξ και επιλέξουν να πάρουν τη σύναξη χηρείας θα χάσουν και ένα ποσό από τη δική τους σύνταξη, που είναι η βασική σύνταξη των 360 ευρώ που έδινε ο ΟΓΑ και άρχισε να μειώνεται κατά 4% το χρόνο από το 2003 και μετά. Αυτό το κομμάτι σύνταξης «φεύγει» με το που θα ζητήσει ο συνταξιούχος τη σύνταξη χηρείας και πολλές φορές καταλήγει με λιγότερα απ’ ό,τι αν δεν έπαιρνε τη σύνταξη χηρείας.
Στρέβλωση
Η στρέβλωση γίνεται ακόμα πιο αισθητή στις περιπτώσεις που ένας συνταξιούχος με δύο συντάξεις (δική του και χηρείας) μπορεί να παίρνει λιγότερα από συνταξιούχους που λαμβάνουν μόνον το 70% της σύνταξης χηρείας.
Για παράδειγμα, συνταξιούχος ΙΚΑ με δική του σύνταξη 450 ευρώ και σύνταξη χηρείας 600 ευρώ θα παίρνει μετά την πρώτη τριετία 450 ευρώ από ίδιο δικαίωμα και 300 ευρώ σύνταξη χηρείας, δηλαδή 750 ευρώ συνολικά. Ενώ μια χήρα που δεν έτυχε να εργαστεί και δεν έχει δική της σύνταξη μπορεί να παίρνει μεγαλύτερο ποσό μόνον από τη σύνταξη χηρείας. Για παράδειγμα, αν ο θανών σύζυγος έπαιρνε 1.500 ευρώ σύνταξη, η χήρα θα λαμβάνει το 70%, δηλαδή 1.050 ευρώ για πάντα. Αν ο θανών είχε 1.100 ευρώ, η χήρα θα παίρνει 770 ευρώ εφ’ όρου ζωής κ.λπ.
Η επιλογή του συμφερότερου ποσού στις συντάξεις χηρείας εφαρμοζόταν πριν από το Νόμο 4387/2016 στους συζύγους που ήταν και οι δύο συνταξιούχοι του Δημοσίου, οπότε σε περίπτωση θανάτου ο επιζών σύζυγος επέλεγε αν θα μειωθεί στο 50% η δική του σύνταξη ή η σύνταξη του θανόντος. Με το καθεστώς αυτό διασωζόταν η μεγαλύτερη σύνταξη και η κοβόταν η μικρότερη.
Σώρευση
Παρόμοιο θα είναι το καθεστώς που εξετάζεται από το υπουργείο Εργασίας και θα συνδυαστεί, σύμφωνα με πληροφορίες, με την εφαρμογή της διάταξης περί σώρευσης συντάξεων, ώστε σε δύο συντάξεις (χηρείας και γήρατος) να χορηγούνται δύο εθνικές συντάξεις με πλαφόν τα 413,76 ευρώ και με προσωπική διαφορά για το υπερβάλλον ποσό εθνικής σύνταξης.
Η ρύθμιση για τις συντάξεις χηρείας θα περιλαμβάνει και την περικοπή στις συντάξεις θανάτου που απονεμήθηκαν μετά τον Μάιο του 2016 από ταμεία του ιδιωτικού τομέα, αλλά οι δικαιούχοι τους δεν ελέγχθηκαν για να διαπιστωθεί αν υπάρχει δεύτερη σύνταξη ή εργασία με τη λήξη της πρώτης τριετίας, ώστε να εφαρμοστεί η περικοπή της σύνταξης χηρείας κατά 50%. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν περίπου 40.000 δικαιούχοι συνταξιούχοι και το υπουργείο προσανατολίζεται στο να συνδυάσει την περικοπή με το νέο καθεστώς ώστε σε περίπτωση δύο συντάξεων να μειωθεί 50% η μικρότερη σύνταξη, ενώ σε κάθε περίπτωση δεν θα χρεωθούν αναδρομικές περικοπές.
ΠΑΡΑΔΕΙΙΓΜΑΤΑ
To όφελος που φέρνει η ρύθμιση
1ο παράδειγμα: Σύνταξη γήρατος 500 ευρώ και σύνταξη χηρείας 900 ευρώ. Σύνολο για την πρώτη τριετία 1.400 ευρώ.
*Μετά την τριετία ισχύον καθεστώς: Σύνταξη χηρείας 450 ευρώ και σύνολο 950 ευρώ.
*Μετά την τριετία με το νέο καθεστώς: Σύνταξη χηρείας 900 ευρώ, σύνταξη γήρατος 250 ευρώ και σύνολο 1.150 ευρώ.
Κέρδος 200 ευρώ.
2ο παράδειγμα: Σύνταξη ΟΓΑ 550 ευρώ, από την οποία τα 300 ευρώ προνοιακή σύνταξη και 250 ευρώ βάσει εισφορών κλάδου κύριας ασφάλισης. Σύνταξη χηρείας ΙΚΑ 400 ευρώ.
*Με τη χορήγηση σύνταξης χηρείας κόβονται τα 300 ευρώ από τη σύνταξη ΟΓΑ και ο συνταξιούχος για την πρώτη τριετία παίρνει 250 ευρώ ΟΓΑ και 400 ευρώ χηρεία, δηλαδή 650 ευρώ συνολικά. Μετά την τριετία η σύνταξη χηρείας πάει στα 200 ευρώ και του ΟΓΑ στα 250, άρα σύνολο 450 ευρώ.
*Με το νέο καθεστώς εξετάζεται να καταργηθεί η περικοπή της προνοιακής σύνταξης ΟΓΑ και ο συνταξιούχος θα επιλέξει αν θα μειωθεί κατά 50% η σύνταξη ΟΓΑ ή η σύνταξη χηρείας.
