Σε έξι άξονες η νέα γεωπολιτική τοποθέτηση της Ελλάδας – Οι κρίσιμες αποφάσεις
Τις παραμέτρους της νέας γεωπολιτικής αρχιτεκτονικής που διαμορφώνεται στην Ευρώπη μετά την επίθεση της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας και τη θέση που επιδιώκει να καταλάβει η Ελλάδα σε αυτή την αρχιτεκτονική περιέγραψε ο πρωθυπουργός στη χθεσινή συνέντευξή του στην τηλεόραση του Alpha.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης απαντώντας στις ερωτήσεις του Αντώνη Σρόιτερ έκανε λεπτομερή αναφορά στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται, στις επιλογές της Ελλάδας μέσα σε αυτό και στους λόγους που τον οδήγησαν να πάρει αυτές τις αποφάσεις.
1. Βρισκόμαστε μπροστά σε έναν νέο κόσμο
Οι πολεμικές επιχειρήσεις στο ουκρανικό έδαφος δημιουργούν νέα γεωπολιτικά και γεωστρατηγικά δεδομένα για την Ευρώπη, διότι «αυτό που γίνεται σήμερα στην Ευρώπη αποτελεί, ουσιαστικά, την αναίρεση του καθεστώτος ειρήνης και ασφάλειας το οποίο οικοδομήθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο».
Ο κ. Μητσοτάκης συμπέρανε ότι αυτό το νέο δεδομένο δημιουργεί ένα τελείως διαφορετικό πλαίσιο σχέσεων όλης της Δύσης -και όχι μόνο- με τη Ρωσία. Σχετική είναι και η αναφορά του ότι η Ρωσία παραβιάζει τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ, ότι τα γεγονότα που εξελίσσονται στην Ουκρανία αφορούν σε όλους τους λαούς του κόσμου, συνεπώς είναι μια πανανθρώπινη υπόθεση, διότι επιχειρείται η αναθεώρηση μιας αρχής η οποία εξασφάλισε δεκαετίες ειρήνης μεταξύ των κρατών: Το απαραβίαστο των συνόρων.
Η Ελλάδα ενισχύει στρατιωτικά τις χώρες που αμύνονται
Εξηγώντας την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να αποστείλει όχι μόνο ανθρωπιστικό, αλλά και στρατιωτικό υλικό στην Ουκρανία, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι αυτό το υλικό εστάλη σε μια χώρα που αμύνεται, δεν είναι επιθετικό πολεμικό υλικό και ανταποκρίνεται σε ένα ακόμα νέο δεδομένο που ανέκυψε τις τελευταίες ημέρες: Ότι υπάρχει ανάγκη αμυντικής θωράκισης όσων χωρών απειλούνται ή υφίστανται επίθεση.
Πρόκειται για κομβικό σημείο στη νέα πραγματικότητα που δημιουργεί ο πόλεμος στην Ουκρανία και το οποίο η χώρα μας προτίθεται, όπως έγινε σαφές και στη χθεσινή συνέντευξη, να αξιοποιήσει και στην εξέλιξη των σχέσεών μας με την Τουρκία.
3. Κανένα περιθώριο αναθεωρητισμού και αποστρατιωτικοποίησης
Πρόκειται για ευθεία βολή στις προκλητικές αξιώσεις της Άγκυρας περί αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, την οποία, μάλιστα, αυθαιρέτως συνδέει με την ελληνική κυριαρχία σε αυτά. Η Ευρώπη εξοπλίζει την Ουκρανία, εφαρμόζει κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας και δείχνει αποφασισμένη να λειτουργήσει ενιαία και αποφασιστικά.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε στη συνέντευξή του για «ένα μήνυμα ευρύτερο, ότι σε αυτή την εποχή λογικές αναθεωρητισμού, επιχειρηματολογίες περί αποστρατιωτικοποίησης, όπως αυτές που ακούμε στην ευρύτερη γειτονιά μας προφανώς δεν έχουν καμία απολύτως θέση».
Παράλληλα, η σύνδεση που έκανε ο πρωθυπουργός μεταξύ αναθεωρητισμού και αποστρατιωτικοποίησης φέρνει σε δύσκολη θέση την τουρκική ρητορική για «αλλαγές στις Συνθήκες» όπως είχε πει επανειλημμένως ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν, αναφερόμενος ειδικά στη Συνθήκη της Λωζάννης όταν είχε επισκεφθεί τη Δυτική Θράκη, προκειμένου -όπως θα ήθελε- να επιχειρηθεί να αλλάξει η συμβατικά συμφωνημένη φύση της μειονότητας εκεί, από μουσουλμανική (δηλαδή θρησκευτική), όπως περιγράφεται στη Συνθήκη της Λωζάννης, σε «τουρκική» (δηλαδή εθνοτική). Επίσης ακυρώνει πολλές τουρκικές πρακτικές, όπως τις προσπάθειες δημιουργίας «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο, την ανεδαφική στρατηγική της «Γαλάζιας Πατρίδας» κ.λπ.
Σημαντική παράμετρος είναι ότι ο πρωθυπουργός απάντησε «φυσικά ναι» στο ερώτημα εάν θα στείλει ελληνικά στρατεύματα σε χώρες που μπορεί να απειλήσει η Ρωσία, όπως τη Μολδαβία, τη Ρουμανία ή και την Πολωνία.
Πρόσθεσε ωστόσο ότι «δεν τίθεται ζήτημα συμμετοχής ελληνικών στρατευμάτων, νατοϊκών στρατευμάτων σε αυτό τον πόλεμο (σ.σ. της Ουκρανίας). Αλλά το να μπορούμε να προσδοκούμε ότι -αν χρειαστεί- οι σύμμαχοί μας θα μας στηρίξουν, είναι μεγάλη παρακαταθήκη για τη χώρα».
4. Οι πολιτικές αποφάσεις για τη νέα γεωπολιτική πραγματικότητα ανήκουν στον πρωθυπουργό
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης «πήρε επάνω» του την πολιτική ευθύνη αυτών των μειζόνων επιλογών, καθώς αρνήθηκε για μια ακόμα φορά να συγκαλέσει συμβούλιο πολιτικών αρχηγών, με το επιχείρημα ότι τα κόμματα και οι ηγέτες της αντιπολίτευσης έχουν το πλέον θεσμικό βήμα, αυτό της Βουλής, προκειμένου να αναπτύξουν ελεύθερα και αναλυτικά τις θέσεις τους ενώπιον των Ελλήνων πολιτών.
«Δεν διαβουλεύομαι για να πάρω αυτές τις αποφάσεις, ούτε ζητώ τη σύμφωνη γνώμη της αντιπολίτευσης». Και προφανώς, όπως είπε ο πρωθυπουργός, «αν εξαιρέσει κανείς το ΚΙΝΑΛ, προς τιμήν του, που είχε μια πολύ καθαρή θέση, όλοι οι άλλοι ήταν στο “ναι μεν, αλλά…”. Αυτή είναι η πραγματικότητα».
5. «Ναι» στη συμμετοχή μας στον νέο γεωπολιτικό βραχίονα της Ευρώπης
Για πρώτη φορά τις τελευταίες δεκαετίες η Ενωμένη Ευρώπη δείχνει τόσο αποφασισμένη να αναπτύξει δική της αμυντική θωράκιση, να μπορεί μόνη της να αντιμετωπίσει όσα αντιμετωπίζει σήμερα μια χώρα σαν την Ουκρανία, να είναι έτοιμη να ανταποκριθεί σε κάθε αυθαίρετη προσπάθεια αναθεώρησης του στάτους κβο που δημιουργεί αστάθεια και υπονομεύει την ειρηνική συμβίωση των λαών.
«Ημασταν λίγοι αυτοί που μιλούσαμε για ευρωπαϊκό στρατό, για στρατηγική αυτονομία, για τη δυνατότητα να αγοράζουμε περισσότερα αμυντικά συστήματα από ευρωπαϊκές χώρες» είπε στη χθεσινή του συνέντευξη ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Η αποστολή αμυντικού υλικού και στρατιωτικών δυνάμεων από πολλές ευρωπαϊκές χώρες σε άλλα εδάφη, εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι μια σαφής ένδειξη του κλίματος που επικρατεί σήμερα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Μένει να δούμε εάν αυτή η τάση θα μετατραπεί σε εφαρμοσμένη πολιτική ή αν, αντίθετα, μόλις περάσει η κρίση της σύγκρουσης Ρωσίας – Ουκρανίας θα επιστρέψει στη Γηραιά Ήπειρο η αμεριμνησία και ο εφησυχασμός.
Ανοικτός σε μια συνάντηση κορυφής με Ερντογάν
Ο πρωθυπουργός, αφού περιέγραψε τη νέα γεωπολιτική πραγματικότητα που δεν αφήνει κανένα περιθώριο αναθεωρητισμού σε χώρες όπως η Τουρκία, στη συνέχεια εμφανίστηκε διατεθειμένος να μετάσχει σε μια προσεχή συνάντηση με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όχι βέβαια για να συζητήσουν τις αναθεωρητικές κορώνες της Άγκυρας, αλλά, όπως υπογράμμισε στη συνέντευξή του, «να συζητήσουμε ευρύτερες διεθνείς εξελίξεις.
Δεν περιμένω από αυτή την συνάντηση να λυθούν όλα τα ζητήματα κι όλες οι μεγάλες διαφορές που έχουμε, προεξάρχοντος του ζητήματος της οριοθέτησης θαλασσών ζωνών… Θα μπορούσε όμως να αποτελέσει το έναυσμα για ένα κατέβασμα των τόνων, για να σταματήσει αυτή η αναθεωρητική ρητορική, να σταματήσουμε να ακούμε αυτές τις αδιανόητες συζητήσεις περί αποστρατιωτικοποίησης των νησιών και περί κυριαρχίας των νησιών που συνδέεται με την αποστρατιωτικοποίηση… Η ρητορική του αναθεωρητισμού είναι διεθνώς εκτός κλίματος. Και πιστεύω ότι είναι και προς το συμφέρον της Τουρκίας να την αναθεωρήσει το συντομότερο δυνατό».
Τέλος, για να τεκμηριώσει αυτή τη θέση του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θύμισε ότι η Ευρώπη στήριξε την Ελλάδα στην περιπέτεια του Έβρου τον Μάρτιο 2020.
