Πρόσφατα δημοσιεύθηκε στο (προ)νομοσχέδιο για την πώληση Λιγνιτικών Μονάδων της ΔΕΗ μία διάταξη που ουσιαστικά καταργεί τον τρόπο υπολογισμού του γνωστού, στην Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας, Τοπικού Πόρου Ανάπτυξης (ΤΠΑ). Ο ΤΠΑ αφορά το Τέλος Ανάπτυξης Βιομηχανικών Περιοχών Παραγωγής Ηλεκτρικού Ρεύματος από Λιγνιτικούς Σταθμούς, σε ενεργειακούς Δήμους της Χώρας. Συγκεκριμένα η κατάργηση στο υπό διαμόρφωση νομοσχέδιο αναφέρει: «καταργείται ο λιγνιτικός πόρος που αποδίδεται στις Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας και Πελοποννήσου, ο οποίος ήταν στο 0,5% του τζίρου της ΔΕΗ και αντικαθίσταται από ειδικό τέλος ύψους 1,2 ευρώ ανά μεγαβατώρα παραγόμενης από λιγνίτη ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο θα επιβληθεί σε όλους τους παραγωγούς και όχι μόνο στη ΔΕΗ».
Είναι εύλογος ο προβληματισμός αναφορικά με τη συγκεκριμένη κατάργηση. Εάν λάβει κανείς ως έτος αναφοράς το 2016, για το συγκεκριμένο έτος η ετήσια λιγνιτική παραγωγή στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας από επίσημα στοιχεία της ΔΕΗ, ήταν κοντά στις 12ΤWh. Συνεπώς, και χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η μείωση της λιγνιτικής δραστηριότητας, με τον συντελεστή 1,2 το ανταποδοτικό τέλος για την κοινωνία θα διαμορφωνόταν στα 14.500.000€. Είναι φανερή η μείωση του διαμορφωμένου τελικού ανταποδοτικού τέλους συγκριτικά με την υφιστάμενη κατάσταση, μία μείωση που αγγίζει τα 5.000.000€. Δηλαδή ο μελλοντικός Ανάδοχος καλείται να αποδίδει λιγότερα στην Τοπική Κοινωνία συγκριτικά με το παρόν καθεστώς.
Και στο σημείο αυτό τίθενται τα εξής ερωτήματα: Πόσο ρεαλιστικός είναι τελικά ο συντελεστής 1,2 και τι τελικά περιλαμβάνει; Τι γίνεται με τις μετεγκαταστάσεις των πληττόμενων από τις εξορυκτικές δραστηριότητες οικισμών που ελλείψει θεσμικού πλαισίου, υλοποιούνται ως αναγκαστικές απαλλοτριώσεις; Τι γίνεται με τις αποκαταστάσεις των εδαφών; Το προϋπολογιστικό κόστος κλεισίματος και περιβαλλοντικής αποκατάστασης της άμεσης περιοχής επέμβασης των Ορυχείων Πτολεμαΐδας, για την περίοδο 2009-2020 εκτιμάται σε €13,2 εκ.
Το μόνο σίγουρο είναι πως χρήζει επαναπροσδιορισμού ο συγκεκριμένος συντελεστής, και η διαμόρφωση των όρων πώλησης θα πρέπει να περιλαμβάνει αυστηρά κριτήρια ανταποδοτικότητας στην Τοπική Κοινωνία, καθιστώντας ενεργή την Κοινωνική Εταιρική Ευθύνη οποιουδήποτε Ιδιώτη – Αναδόχου.
Aντώνης Δημητρίου
Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός & Αεροναυπηγός
Πολυτεχνικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών
