Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε λίγο πριν τα μεσάνυχτα της Δευτέρας από το υπουργείο Δικαιοσύνης το νομοσχέδιο για τους νέους Κώδικες
Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε λίγο πριν τα μεσάνυχτα της Δευτέρας από το υπουργείο Δικαιοσύνης το νομοσχέδιο για τους νέους Κώδικες (Ποινικός Κώδικας και Κώδικας Ποινικής Δικονομίας) μετά την ολοκλήρωση των αναθεωρήσεων συγκεκριμένων άρθρων που προκάλεσαν αντιδράσεις, από τους Κώδικες που είχε ψηφίσει η προηγούμενη κυβέρνηση.
Η διαβούλευση θα κρατήσει μόνο τέσσερις ημέρες, με την κυβέρνηση να θέλει να ψηφιστούν οι αλλαγές όσο το δυνατόν πιο σύντομα. Κι αυτό γιατί από την ημέρα που θα ψηφιστούν οι Κώδικες και μετά όποιος εγκληματεί θα εμπίπτει μόνο στις αναθεωρημένες διατάξεις, ενώ μέχρι την ψήφισή τους οι κατηγορούμενοι θα μπορούν να κάνουν χρήση του νόμου που είναι πιο ευνοϊκός, με μία σειρά διατάξεων του «Κώδικα Καλογήρου» να έχουν δεχθεί έντονες επικρίσεις πως είναι εξαιρετικά ελαστικοί.
Με άλλα λόγια, όσοι εγκληματούν σήμερα θα μπορούν να κάνουν χρήση της πιο ευνοϊκής διάταξης από τους δύο νόμους, ενώ για όσους η ποινική υπόθεση εκκρεμεί από διάστημα προγενέστερο της 1ης Ιουλίου, μπορούν να κάνουν χρήση της ευνοϊκότερης διάταξης και από τους τρεις Κώδικες (Παλιός Κώδικας, «Κώδικας Καλογήρου», «Κώδικας Τσιάρα»), είναι δηλαδή οι πλέον ευνοημένοι.
Η νομοπαρασκευαστική επιτροπή για την αναθεώρηση του Ποινικού Κώδικα (που ως επί το πλείστον αποτελούνταν από τα ίδια πρόσωπα που έφτιαξαν τους «κώδικες Καλογήρου») κατέληξε σε αλλαγές σε 28 άρθρα, τα περισσότερα από τα οποία περιλαμβάνονταν στις εξαγγελίες που είχε κάνει ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας.
ΑΠΟΦΥΛΑΚΙΣΗ ΜΕ ΟΡΟΥΣ
Η πιο χαρακτηριστική τροποποίηση αφορά τη δυνατότητα αποφυλάκισης με περιοριστικούς όρους: Η αναθεωρημένη διάταξη του άρθρου 110Α επιβάλλει να έχουν εκτιθεί 22 χρόνια κράτησης στις φυλακές ώστε να απολυθεί με όρους ένας κρατούμενος, από τα 17 χρόνια που προέβλεπε η προηγούμενη διάταξη του νέου Κώδικα. Σε αυτήν τη διάταξη εμπίπτουν οι πολυϊσοβίτες, όπως τα μέλη της 17Ν, με την κυβέρνηση να αυστηροποιεί τη σχετική διάταξη. Από τα 16 στα 20 χρόνια αυξήθηκε η διάταξη για την απόλυση με όρους, εφόσον υπάρχει ευεργετικός υπολογισμός της έκτισης (π.χ. για ημέρες εργασίας εντός φυλακής).
ΚΑΤΟΧΗ ΕΚΡΗΚΤΙΚΩΝ
Επί το αυστηρότερον μεταβάλλεται και ένα από τα άρθρα που είχε συζητηθεί όσο λίγα το προηγούμενο διάστημα, αυτό της κατοχής εκρηκτικών υλών (π.χ. μολότοφ). Η επιτροπή διατήρησε μεν τον πλημμεληματικό χαρακτήρα της νέας διάταξης, εισήγαγε όμως μία επιβαρυντική περίσταση σε βαθμό κακουργήματος: Εφόσον η κατοχή εκρηκτικών συνδυάζεται με διατάραξη κοινής ειρήνης, τότε τιμωρείται ως κακούργημα με ποινή πέντε έως οκτώ ετών. Η επιλογή αυτή της νομοπαρασκευαστικής έχει σκοπό να περιλάβει τις περιπτώσεις κατοχής μολότοφ κ.λπ. μέσα σε μεγάλο αριθμό πλήθους, ο τρόπος όμως που επελέγη να διατυπωθεί ήδη ξεσηκώνει αντιδράσεις από νομικούς.
ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ
Μεγαλύτερες ποινές προβλέπονται και για μία σειρά εγκλημάτων που τιμωρούνται στα πλαίσια της τρομοκρατικής οργάνωσης: Π.χ. η διάταξη για όποιον «δημόσια απειλεί με τέλεση τρομοκρατικής πράξης ή προκαλεί και έτσι εκθέτει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη» προβλέπει ποινή έως πέντε έτη, από τα τρία έτη που προέβλεπε έως τώρα. Παράλληλα, προβλέπεται μία νέα διάταξη που δεν υπήρχε μέχρι σήμερα και αφορά όποιον κάνει… ταξίδια για τους σκοπούς της τρομοκρατικής οργάνωσης. Η ιδιόρρυθμη αυτή διάταξη προβλέπει ποινή έως πέντε έτη.
ΚΛΟΠΗ – ΔΙΑΡΡΗΞΗ
Μία διάταξη που είχε καταργηθεί και επανέρχεται είναι η κακουργηματική μορφή κλοπής, τελούμενη από συμμορία. Ο αναθεωρημένος Κώδικας προβλέπει ποινή έως δέκα έτη για διάρρηξη από οργανωμένη συμμορία, απαντώντας έτσι στις μεγάλες αντιδράσεις από νομικούς και μη, που είχαν κάνει λόγο για «επιβουλή της δημόσιας τάξης».
ΔΙΑΤΑΡΑΞΗ ΗΣΥΧΙΑΣ
Στις εκπλήξεις του Κώδικα, η επαναφορά της διατάραξης κοινής ησυχίας, η οποία με την κατάργηση των πταισμάτων δεν μπορούσε καν να ελεγχθεί από την Αστυνομία. Κάτι που αλλάζει, αφού, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, «επιβάλλεται για την άμεση και αδιάκοπη προστασία του ευαίσθητου ζητήματος της κοινής ησυχίας, η αναγωγή τους σε ελαφρά πλημμελήματα, ώστε να εξασφαλίζεται η βεβαίωση αυτών των ποινικών παραβάσεων από τα αρμόδια αστυνομικά όργανα».
ΔΩΡΟΔΟΚΙΑ
Οπως αναμενόταν, η ενεργητική δωροδοκία επανέρχεται ως κακούργημα, μετά την «κόκκινη κάρτα» που είχε βγάλει στη χώρα μας ο ΟΟΣΑ και η επιτροπή GRECO. H ποινή που προβλέπεται είναι πέντε έως οκτώ έτη, με την πλημμεληματική δωροδοκία να κρατά λίγους μήνες, ωστόσο πρόλαβε να «αθωώσει] πολλούς κατηγορούμενους στην υπόθεση Siemens. Αλλαγές και στο αδίκημα της παθητικής δωροδοκίας (που πλέον θα ονομάζεται δωροληψία) βουλευτών, που θα αφορά «στο σύνολο των καθηκόντων τους και όχι μόνο κατά το μέτρο που αυτά συνδέονται με τη συμμετοχή σε εκλογή ή ψηφοφορία», ενώ έγινε τροποποίηση για να περιλαμβάνονται και οι υφυπουργοί που δεν είναι μέλη του Κοινοβουλίου.
KΟΙΝΩΦΕΛΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ
Μία από τις πιο κομβικές αλλαγές στη φιλοσοφία όλου του ποινικού μας συστήματος ήταν αυτή της κοινωφελούς εργασίας, η οποία επιβάλλεται ως μορφή ποινής. Η επιτροπή άλλαξε επιμέρους διατάξεις ως προς τον υπολογισμό των ωρών, ενώ το υπουργείο Δικαιοσύνης παραμένει σε επικοινωνία με την ΚΕΔΕ ώστε να εξοπλιστούν οι δομές των Δήμων και να μπορεί να εφαρμοστεί το μέτρο. Εως τότε, θα παραμείνει… «παγωμένο», μετά την ψήφιση της αναστολής εφαρμογής της στις 7 Αυγούστου.
ΑΠΟΔΡΑΣΗ
Η συμμετοχή υπαλλήλου (σωφρονιστικού ή άλλου) σε απόδραση κρατουμένου θα τιμωρείται πλέον με τρία έως πέντε έτη, ενώ ο ισχύων κώδικας προέβλεπε ποινή δύο έως πέντε έτη.
ΑΠΙΣΤΙΑ
Ωστόσο μπορεί με τις αλλαγές αυτές η νομοπαρασκευαστική επιτροπή να απάντησε στις αντιδράσεις που είχαν διατυπωθεί, δεν απέφυγε όμως τη δημιουργία νέων αντιδράσεων, για το αδίκημα της απιστίας στην υπηρεσία (περιουσιακή ζημία κατά παράβαση των κανόνων επιμελούς διαχείρισης), αφού ενέταξε το αδίκημα αυτό σε όσα διώκονται μόνο με μήνυση, ακόμη και σε μορφή κακουργήματος. Η αλλαγή αυτή προκάλεσε την αντίδραση της Ενωσης Εισαγγελέων Ελλάδας, η οποία σημείωσε πως ελλοχεύει «κίνδυνος ατιμωρησίας αλλά και διεθνούς έκθεσης της χώρας, καθώς δεκάδες υποθέσεις που βρίσκονται στο στάδιο της προκαταρκτικής εξέτασης, της ανάκρισης αλλά και στην ακροαματική διαδικασία κινδυνεύουν να ριφθούν στον κάλαθο των αχρήστων, ως ποινικά μη αξιόλογες». Πάντως ο υπό διαβούλευση Κώδικας δίνει διάστημα τεσσάρων μηνών για όποιον επιθυμεί να κάνει μήνυση.
ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ
Αλλαγές προβλέπονται και στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, με πιο «τρανταχτή» την πρόβλεψη θέσης αναπληρωτή εισαγγελέα Διαφθοράς, η οποία «λύνει τα χέρια» στους δικαστές να προχωρήσουν σε αντικατάσταση της επικεφαλής της Εισαγγελίας Διαφθοράς, Ελένης Τουλουπάκη, η οποία έχει εμπλακεί στην υπόθεση Novartis (συνάδελφοί της καταγγέλλουν πως δρούσε ως «όργανο» του Δ. Παπαγγελόπουλου), ενώ επανέρχεται και το Μονομελές Εφετείο Κακουργημάτων, η κατάργηση του οποίου είχε προκαλέσει «ασφυξία» σε άλλα δικαστήρια λόγω της αύξησης του όγκου των υποθέσεων.
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου
