Η εκταφή των οστών δύο Ελλήνων, πεσόντων στρατιωτών του ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940-41, έγινε χθες στα στενά της Κλεισούρας της Αλβανίας, σηματοδοτώντας την πρώτη σχετική διαδικασία, έπειτα από τη συμφωνία του περασμένου Νοεμβρίου ανάμεσα σε Αθήνα και Τίρανα, αλλά και την ψήφιση δύο εκτελεστικών νόμων από την αλβανική Βουλή πριν από λίγες ημέρες. Οι εργασίες ξεκίνησαν υπό την παρουσία μεικτής ελληνοαλβανικής επιτροπής και υπολογίζεται ότι θα πάρει αρκετό καιρό ώσπου να εκταφούν, να ταυτοποιηθούν και εντέλει να ταφούν στα νεκροταφεία που θα προσδιοριστούν γι’ αυτό τον σκοπό τα οστά περίπου 8.000 Ελλήνων στρατιωτών που αποτελούν τους τελευταίους άταφους νεκρούς του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Υπενθυμίζεται ότι η συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας για την ταφή των οστών των νεκρών στρατιωτών συνήφθη το 2009. Πρακτικά, ωστόσο, «ξεκλείδωσε» στη συνάντηση που είχαν οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών στην Κρήτη τον περασμένο Νοέμβριο. Εκεί συμφωνήθηκε και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την εκταφή των οστών, η οποία ξεκίνησε χθες. Και οριστικοποιήθηκε μετά την προώθηση εκτελεστικών νόμων από την κυβέρνηση του Εντι Ράμα προ περίπου δύο εβδομάδων. Από τις Βρυξέλλες, όπου βρέθηκε για το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, ο ΥΠΕΞ Νίκος Κοτζιάς δήλωσε μεταξύ άλλων: «Εκτιμώ πάρα πολύ το γεγονός ότι επιτέλους η αλβανική κυβέρνηση προχωρεί με θαρραλέα βήματα στην υλοποίηση των συμφωνηθέντων, όπως οφείλει να κάνει και η ελληνική πλευρά».
Στις εργασίες εκταφής των πρώτων οστών βρέθηκε χθες και ο Γιώργος Σούρλας, επίτιμος πρόεδρος της Ενωσης Συγγενών Πεσόντων κατά το 1940-41. «Είμαστε εδώ για να ζητήσουμε συγγνώμη από τα βάθη της καρδίας μας», δήλωσε ο κ. Σούρλας, καθώς, όπως είπε μεταξύ άλλων, «αναλωθήκαμε σε εορτασμούς, πανηγυρισμούς και επετειακές εκδηλώσεις της 28ης Οκτωβρίου, με τους ήρωές μας 77 ολόκληρα χρόνια εγκαταλελειμμένους». Στην περιοχή όπου πραγματοποιήθηκαν οι χθεσινές εργασίες, καταγράφηκε μια διαμαρτυρία λίγων, αυτοαποκαλούμενων «Τσάμηδων».
Οι εργασίες ξεκίνησαν υπό την παρουσία μεικτής ελληνοαλβανικής επιτροπής. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί αρκετός καιρός ώσπου να εκταφούν, να ταυτοποιηθούν και εντέλει να ταφούν τα οστά περίπου 8.000 Ελλήνων στρατιωτών.
Στην Κορυτσά
Η χθεσινή εξέλιξη ήρθε λίγο μετά και τον δεύτερο γύρο των κατ’ ιδίαν επαφών ανάμεσα στον κ. Κοτζιά και τον Αλβανό ομόλογό του Ντίτμιρ Μπουσάτι, αυτή τη φορά στην Κορυτσά. Στην ευρεία ατζέντα των επαφών μεταξύ των δύο ΥΠΕΞ περιλαμβάνονταν, μεταξύ άλλων, η άρση του εμπολέμου, η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών (εκκρεμεί να συμφωνηθεί και να εγκριθεί από την Αλβανία η ΑΟΖ με την Ελλάδα), τα δικαιώματα της μειονότητας, η προξενική διατίμηση για έγγραφα του ελληνικού Δημοσίου (ενδιαφέρει ιδιαίτερα τους χιλιάδες αλβανικής καταγωγής κατοίκους της Αθήνας) και η υπογραφή νέου συμφώνου φιλίας.
Από το υπουργείο Εξωτερικών αφήνεται να εννοηθεί ότι οι συναντήσεις των κ. Κοτζιά και Μπουσάτι έχουν προχωρήσει αρκετά, γι’ αυτό και θα περάσουν στο επόμενο επίπεδο. Ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών προανήγγειλε χθες ότι στο Νταβός, εκτός από την πολύ σημαντική συνάντηση που θα έχει ο Αλέξης Τσίπρας με τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ, θα συναντηθεί και με τον Αλβανό ομόλογό του Εντι Ράμα.
