«Αυτή την στιγμή δημοσιονομικός χώρος δεν υπάρχει, εξαντλήθηκε για να βοηθήσουμε ξανά τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις», δήλωσε ορθά – κοφτά ο Χρήστος Σταϊκούρας για το ενδεχόμενο να δοθεί ενίσχυση σε ευάλωτα νοικοκυριά το Πάσχα, ανάλογη με εκείνη που είχε δοθεί τα Χριστούγεννα (σ.σ.: «διπλό» Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, 250άρια σε χαμηλοσυνταξιούχους, ΑμεΑ και μισός μισθός σε νοσηλευτές).

Τι θα κρίνει τη χορήγηση του «δώρου» Πάσχα

Το «κλειδί» όμως βρίσκεται στη φράση «αυτή την στιγμή»: Όπως έχουν τώρα τα πράγματα, ναι δεν υφίσταται διαθέσιμος χώρος για την καταβολή του «δώρου». Όλα όμως θα κριθούν προς τα τέλη Μαρτίου – αρχές Απριλίου όταν και το υπουργείο Οικονομικών θα έχει πιο «καθαρή» εικόνα για τα χρήματα που θα υπάρχουν στο Ταμείο.

Το α’ τρίμηνο της χρονιάς θα πλησιάζει στο τέλος του θα έχουν εισπραχθεί έσοδα από τα τέλη κυκλοφορίας, ενδεχομένως και από κάποιες ρυθμίσεις (πχ 36- 72 δόσεις) και επιπλέον θα έχει γίνει πιο καθαρή η δυναμική της ενεργειακής θύελλας που έχει σαρώσει τα πάντα στο διάβα της. Ενώ θα υπάρχει και μια ξεκάθαρη εικόνα από το μέτωπο της Ουκρανίας.

Άλλωστε, ολόκληρο το βάρος των ενισχύσεων έχει πέσει στις επιδοτήσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων στους λογαριασμούς ενέργειας.

Επί του παρόντος το εγχείρημα χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και αν οι αναταράξεις συνεχιστούν με την ίδια ή μεγαλύτερη ένταση δεν αποκλείεται να χρειαστεί να «μπει χέρι» και στα κρατικά ταμεία, προκειμένου να συνεχιστούν απρόσκοπτα οι επιδοτήσεις.

Με άλλα λόγια, τα σενάρια που πέφτουν στο τραπέζι είναι πολλά, ωστόσο η τελική απόφαση για το ύψος του επιδόματος και το εύρος των δικαιούχων θα «κλειδώσει» εφόσον υπάρξει σαφής εικόνα για την ανάκαμψη του 2021, τη διαμόρφωση των εσόδων Φεβρουαρίου- Μαρτίου σε συνδυασμό με την πορεία του πληθωρισμού και της ενεργειακής κρίσης σε συνδυασμό με τα τεκταινόμενα στην Ουκρανία.

Όλα τα σενάρια για στήριξη των ευπαθών ομάδων

Η ενίσχυση των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού που δοκιμάζονται περισσότερο από τις συνεχείς ανατιμήσεις των τροφίμων και την ενεργειακή ακρίβεια θα δοθεί με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, με τον αριθμό των δικαιούχων και το ποσό που θα λάβουν να διαμορφώνεται ανάλογα με τον τελικό δημοσιονομικό χώρο που θα εξασφαλιστεί.

Το επίδομα που δόθηκε τα Χριστούγεννα σε χαμηλοσυνταξιούχους, ΑμεΑ υγειονομικούς και δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος «κόστισε» 335 εκατ. ευρώ.

Και μέσα σε αυτό το πλαίσιο στο οικονομικό επιτελείο ξεκαθαρίζουν ότι σε καμία περίπτωση το ποσό που θα κατευθυνθεί στη στήριξη των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού δεν θα επηρεάσει τον στόχο για έλλειμμα 1,4%.

Ποιες είναι λοιπόν οι προτάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι για πιθανή ενίσχυση των ευπαθών ομάδων;

• Χορήγηση «κουπονιού αγοράς τροφίμων» που θα μπορούσε να φτάσει και τα 100 ευρώ.

Η πρόταση αυτή για το νέου τύπου ανάχωμα στην ακρίβεια στηρίζεται σε μοντέλα που εφαρμόζουν αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Είναι χαρακτηριστικό ότι η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε επιδοτήσεις στις οικογένειες με χαμηλό εισόδημα. Τα νοικοκυριά με ένα άτομο θα λάβουν 135 ευρώ, με δύο άτομα 175 ευρώ και για κάθε επιπλέον άτομο θα δοθούν 35 ευρώ.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται η Αυστρία με πακέτο βοήθειας για σχεδόν όλα τα νοικοκυριά, που θα λάβουν επίδομα 150 ευρώ για το ενεργειακό κόστος, ποσό που θα διπλασιαστεί για όσους έχουν ανάγκη ενώ και το Βέλγιο χορηγεί σε όλα τα νοικοκυριά επίδομα 100 ευρώ για την αντιμετώπιση επίσης του ενεργειακού κόστους.

Η Αθήνα βέβαια έχει προχωρήσει σε επιδοτήσεις λογαριασμών ενέργειας και πλέον διερευνά τις δυνατότητες ενίσχυσης του εισοδήματος των ασθενέστερων, προκειμένου αυτοί να αντιμετωπίσουν το «τσουνάμι» της ακρίβειας. Μια τέτοια κίνηση πάντως εάν γίνει για να μην ξεφύγει το κόστος θα επικεντρωθεί στα πολύ φτωχά νοικοκυριά που λαμβάνουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.

• Επανάληψη του κοινωνικού μερίσματος των Χριστουγέννων

Διπλό επίδομα στους δικαιούχους του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και εφάπαξ έκτακτο επίδομα σε χαμηλοσυνταξιούχους με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 7.200 ευρώ (600 ευρώ σύνταξη), ετήσιο οικογενειακό εισόδημα 14.400 ευρώ (600 + 600 ευρώ σύνταξη) και περιουσία έως 200.000 ευρώ.

• Εφάπαξ επίδομα με κλιμακούμενο ποσό

Που θα λαμβάνει υπόψιν τα εισοδηματικά κριτήρια προκειμένου οι φτωχότεροι συνταξιούχοι να λάβουν περισσότερα.

• Επίδομα με δόσεις

Το σενάριο αυτό θέλει το κράτος να έρχεται να ενισχύει το εισόδημα του ευάλωτου νοικοκυριού με ένα σταθερό ποσό όχι όμως για ένα αλλά π.χ. για δυο μήνες. ωστόσο μάλλον δεν είναι η πιο συμφέρουσα επιλογή καθώς απαιτεί αρκετά κονδύλια.

• Επίδομα και σε χαμηλόμισθους και ανέργους

Στο σενάριο αυτό θα υποστηριχθούν χαμηλόμισθοι και όσοι δεν έχουν εργασία. Δύσκολο πάντως να υλοποιηθεί το συγκεκριμένο σενάριο λόγω και της επικείμενης αύξησης του Κατώτατου μισθού.