Γιατί είναι στο στόχαστρο της ΑΑΔΕ οι καταθέσεις των ετών 2016 και 2011

Στο «ραντάρ» των ελεγκτικών υπηρεσιών της ΑΑΔΕ βρίσκονται οι τραπεζικές καταθέσεις δύο φορολογικών ετών προκειμένου να συσχετιστούν με τα δηλωμένα εισοδήματα των κατόχων.

Πρόκειται βασικά για το έτος 2016, που παραγράφεται στις 31 Δεκεμβρίου 2022 και στο οποίο έχουν επικεντρωθεί οι έλεγχοι, καθώς από την 1η Ιανουαρίου 2023, δεν θα μπορούν να ελεγχθούν.

Για την παραγραφή των φορολογικών υποθέσεων, τα περιθώρια είναι σφιχτά και συγκεκριμένα, μετά τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, με τις οποίες, το χρονικό περιθώριο του ελέγχου των φορολογουμένων είναι η πενταετία.

Στο πλαίσιο αυτό, οι φορολογικές αρχές οφείλουν να αποστείλουν εντός του 2022 τα σημειώματα με τις διαπιστώσεις του ελέγχου στους υπόχρεους, διαφορετικά, οι υποθέσεις παραγράφονται και οι φορολογούμενοι γλιτώνουν πρόστιμα και προσαυξήσεις.

Οι έλεγχοι αρχίζουν από τον έλεγχο των κινήσεων των τραπεζικών λογαριασμών, όπου εντοπίζονται κατ΄ αρχήν τυχόν κρυφά και αδήλωτα εισοδήματα και επεκτείνεται και σε άλλα αντικείμενα. Οι μηχανισμοί του ελέγχου των καταθέσεων είναι δύο:

1. Το «Ειδικό Λογισμικό Ελέγχου Προσαύξησης Περιουσίας», το οποίο χρησιμοποιείται από τον Μάιο του 2017 για τον προσδιορισμό της συνολικής καθαρής ατομικής/οικογενειακής τραπεζικής περιουσίας για κάθε ΑΦΜ και τη σύγκρισή της με τα δηλωθέντα ατομικά/οικογενειακά εισοδήματα κατ’ έτος, έτσι ώστε εξάγεται εκτίμηση αποκρυβείσας ή μη φορολογητέας ύλης. Μέσω αυτοματοποιημένων λογιστικών αλγορίθμων, το σύστημα μπορεί να συσχετίζει τα στοιχεία των πρωτογενών καταθέσεων με τα δηλωθέντα εισοδήματα μέσα σε λίγη ώρα, οδηγώντας σε κάποιες πρώτες ενδείξεις πιθανής φοροδιαφυγής, που αποτελούν το έναυσμα για τον ενδελεχή φορολογικό έλεγχο.
2. Το «Σύστημα Μητρώων Τραπεζικών Λογαριασμών και Λογαριασμών Πληρωμών», που παρακολουθεί τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών του ελεγχόμενου.

Σε ότι αφορά στην παραγραφή των υποθέσεων που σχετίζονται με τραπεζικές καταθέσεις, η προθεσμία είναι πενταετής, εάν πρόκειται για καταθέσεις ή για κινήσεις λογαριασμών σε ελληνικές τράπεζες.

Μετά τη λήξη της πενταετίας, η Εφορία δεν μπορεί να καταλογίσει φόρους ακόμη και αν προκύπτει μεγάλη και κραυγαλέα φοροδιαφυγή.

Επίσης, οι καταθέσεις και οι κινήσεις λογαριασμών σε ελληνικές τράπεζες, δεν αποτελούν συμπληρωματικά στοιχεία και δεν επεκτείνουν την παραγραφή από τα πέντε στα δέκα χρόνια.

Αντίθετα, εάν πρόκειται για καταθέσεις στο εξωτερικό ή για εμβάσματα ή για κινήσεις λογαριασμών με τράπεζες του εξωτερικού και αποδειχτεί ότι είναι αδήλωτα και δεν δικαιολογούνται από τα δηλωθέντα στην Ελλάδα εισοδήματα, τότε τα συγκεκριμένα στοιχεία χαρακτηρίζονται «συμπληρωματικά» και επεκτείνουν την προθεσμία παραγραφής στη δεκαετία.

Έτσι, η ΑΑΔΕ έχει την ευχέρεια να ελέγξει και να καταλογίσει πρόστιμα σε υποθέσεις που εμπλέκονται καταθέσεις σε τράπεζες του εξωτερικού, και μετά το 2016 και μέχρι το έτος 2011.