Σε ενισχυμένες επιδοτήσεις των λογαριασμών ρεύματος στη λιανική, που θα χρηματοδοτούνται και από τα υπερέσοδα των εταιρειών παραγωγής ενέργειας πέφτει το βάρος του νέου μηχανισμού που αναμένεται να ενεργοποιηθεί από την 1η Ιουλίου με στόχο την δραστική μείωση των τιμολογίων νοικοκυριών κι επιχειρήσεων.
Το σχέδιο για δραστικές δομικές αλλαγές στην αγορά ενέργειας – με βασικό όχημα την διπλή επίλυση της χονδρικής, ώστε οι προμηθευτές να αγοράζουν το ρεύμα σε τιμή χαμηλότερη της Οριακής Τιμής Συστήματος και έτσι να μετακυλίουν τη χαμηλότερη αυτή τιμή στους καταναλωτές – φαίνεται πως αλλάζει μετά τις συναντήσεις του ελληνικού κυβερνητικού κλιμακίου με αξιωματούχους της Κομισιόν τα προηγούμενα 24ωρα, καθώς δεν προχωρούν όλες οι πτυχές του αρχικού σχεδίου της διπλής παρέμβασης.
Με βάση την ευρωπαϊκή νομοθεσία, οι προμηθευτές ενέργειας δεν μπορούν να αγοράζουν την ηλεκτρική ενέργεια σε άλλη τιμή από τη χρηματιστηριακή και έτσι να υπάρχει επί της ουσίας «διπλή τιμολόγηση», μια χαμηλότερη για την εσωτερική αγορά και άλλη στο εξωτερικό για το διασυνοριακό εμπόριο.
Ο σκόπελος που δεν ξεπεράστηκε
Ο… σκόπελος της διπλής επίλυσης δεν φαίνεται να ξεπεράστηκε στις διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν, καθώς ακουμπά στους όρους της κοινής ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (target model). Έτσι, τόσο οι προμηθευτές όσο και οι trader θα εξασφαλίζουν ρεύμα στην ίδια Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς, χωρίς διάκριση, όπως γίνεται και σήμερα.
Αυτό πιθανότατα σημαίνει στην πράξη πως η ρήτρα αναπροσαρμογής δεν μπορεί να καταργηθεί, μπορεί όμως να επιδοτηθεί το κόστος της, αν συγκεντρωθούν μεγάλα ποσά στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ώστε να μπορεί να καλυφθεί.
Με άλλα λόγια το… βάρος του μηχανισμού που αναμένεται να ενεργοποιηθεί από 1η Ιουλίου πέφτει ξανά στις επιδοτήσεις των τιμολογίων λιανικής, ως βασικό εργαλείο αποκλιμάκωσης των τιμών, προφανώς με μεγαλύτερα ποσά και με σκοπό να «σβήσει» στη λιανική η φωτιά της ρήτρας αναπροσαρμογής. Στόχος είναι η κιλοβατώρα να κοστίζει γύρω στα 0,145 ευρώ για τα νοικοκυριά.
Τι επιτρέπει η Κομισιόν
Η ενίσχυση της επιδοματικής πολιτικής είναι αυτό που επιτρέπει – επί της ουσίας – η Κομισιόν μαζί με την επιβολή ορίου (πλαφόν) στις εισπράξεις των παραγωγών ενέργειας, με τον όρο η μεθοδολογία να γνωστοποιηθεί και να εγκριθεί στις Βρυξέλλες.
Έτσι το σχέδιο για αποκλιμάκωση των τιμών ενέργειας βασίζεται στην αύξηση των επιδοτήσεων, και στην επιτυχία της άντλησης των υπερ-εσόδων των παραγωγών ενέργειας «στην πηγή».
Η παρέμβαση του μηχανισμού στην χονδρική είναι να επιβάλλει πλαφόν για την αποζημίωση των μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με βάση το πραγματικό κόστος της παραγωγής τους.
Οι προμηθευτές θα συνεχίσουν να αγοράζουν στην οριακή τιμή, την τιμή που προκύπτει από το Χρηματιστήριο Ενέργειας, αλλά οι εταιρείες – παραγωγοί θα υποχρεούνται να επιστρέφουν στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης τη διαφορά ανάμεσα στο πλαφόν και την χρηματιστηριακή τιμή. Με αυτόν τον μηχανισμό επιχειρείται να ανακτώνται «στην πηγή» τα υπερέσοδα των παραγωγών.
Ο… κύκλος του χρήματος
Ο κύκλος του χρήματος στον νέο μηχανισμό θα έχει ως εξής:
- Οι παραγωγοί θα έχουν πλαφόν αποζημίωσης για κάθε τεχνολογία παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος με βάση το πραγματικό κόστος παραγωγής
- Οι προμηθευτές θα συνεχίσουν να αγοράζουν ηλεκτρική ενέργεια στις υψηλές χρηματιστηριακές τιμές όπως και σήμερα
- Οι παραγωγοί θα υποχρεούνται να επιστρέφουν στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης τη διαφορά ανάμεσα στο πλαφόν και την χρηματιστηριακή τιμή.
- Οι προμηθευτές θα συνεχίσουν – προφανώς – να μετακυλίουν τα υψηλά κόστη ενέργειας στους καταναλωτές
- Τα υψηλά αυτά κόστη θα «ψαλιδίζονται» στην λιανική με γεναιότερες επιδοτήσεις,
- Οι επιδοτήσεις θα χρηματοδοτούνται και από τα υπέρ-έσοδα των παραγωγών, τα οποία θα επιστρέφονται μέσω του πλαφόν στο ΤΕΜ.
Το κλειδί της διαδικασίας
Το κλειδί της όλης διαδικασίας είναι να συγκεντρωθούν όσο γίνεται μεγαλύτερα ποσά στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης από τα λεγόμενα υπερ-έσοδα για να αυξηθούν οι επιδοτήσεις και έτσι να απορροφάται μέσω των επιδοτήσεων όσο γίνεται μεγαλύτερο μέρος των αυξήσεων.
Η κυβέρνηση, με βάση τα χρήματα που θα έχει στη διάθεσή της, αφενός μεν από τα γνωστά έσοδα του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης (πλειστηριασμοί δικαιωμάτων ρύπων, επιστροφές από ταρίφες ΑΠΕ, πλεονάσματα ΥΚΩ και τώρα και από το «κούρεμα» των εσόδων των ηλεκτροπαραγωγών), αφετέρου δε από τον εθνικό προϋπολογισμό, θα αυξήσει τις επιδοτήσεις στους λογαριασμούς νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Πάνω από ένα δισ. τα προσδοκώμενα έσοδα
Περισσότερο από 1 δισ. ευρώ στοχεύει να εισπράξει για το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) το υπουργείο Ενέργειας, υποχρεώνοντας τους παραγωγούς να επιστρέφουν στο ΤΕΜ τα υπέρ-έσοδά τους από την πώληση ενέργειας στη χρηματιστηριακή τιμή.
«Η διαφορά μεταξύ της αποζημίωσης (σ.σ. που θα αποφασίζει το υπουργείο) και της χρηματιστηριακής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας θα μεταφέρεται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) και θα δεσμεύεται για τη χρηματοδότηση των μέτρων στήριξης των καταναλωτών για την αντιστάθμιση των επιπτώσεων της διεθνούς ενεργειακής κρίσης», ανέφερε η χθεσινή ανακοίνωση.
Σύμφωνα με όσα συμφωνήθηκαν στις Βρυξέλλες, την επόμενη εβδομάδα θα σταλεί από τη χώρα μας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχέδιο νομοθετικής διάταξης που θα περιγράφει τον τρόπο λειτουργίας του μηχανισμού.
Η έγκριση από την Κομισιόν αυτού του σχεδίου νομοθετικής διάταξης είναι προφανώς το κρίσιμο στοιχείο για το τι και πως θα αλλάξει η αγορά ενέργειας, αλλά και για το πόσο γρήγορα θα εφαρμοστούν αλλαγές.
