Τα επιδόματα των Ταμείων που κόβονται, «κουρεύονται» ή αυξάνονται

Αλλαγές εκ βάθρων στα επιδόματα που καταβάλλονται σήμερα από τον ΕΦΚΑ και τον ΟΠΕΚΑ, δρομολόγησε η κυβέρνηση και θα ισχύσουν από το 2021.

Η αρμόδια 10μελής επιτροπή που συστάθηκε τον Οκτώβριο, από τον υφυπουργό Εργασίας, Πάνο Τσακλόγλου, αναμένεται να παραδώσει το πόρισμά της την άλλη Παρασκευή, 26 Φεβρουαρίου και θα ξεκινήσει κατόπιν, η επεξεργασία των τελικών ρυθμίσεων.

Στόχος είναι η μείωση του κόστους για τον e-ΕΦΚΑ και τον ΟΠΕΚΑ, καθώς τα ελλείμματα διογκώνονται απειλητικά και θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να ανταποκριθούν στο οικονομικό κόστος της καταβολής των επιδομάτων, όπως ισχύουν σήμερα.

Οι οδηγίες του υπουργείου Εργασίας αφορούν στην επανεξέταση του ύψους των επιδομάτων που καταβάλλονται σήμερα στους ασφαλισμένους διαφόρων Ταμείων, με το σκεπτικό ότι, αφού όλοι υπάγονται σε έναν ενιαίο οργανισμό ασφάλισης, τον e-ΕΦΚΑ, θα πρέπει και τα επιδόματα να είναι ανάλογα.

Σύμφωνα με την απόφαση συγκρότησης της Επιτροπής, απώτερος στόχος είναι η κατάρτιση του Ενιαίου Κανονισμού Ασθενείας και Λοιπών Παροχών του e-ΕΦΚΑ και στο πλαίσιο αυτό καλεί την επιτροπή να επανεξετάσει το ύψος των επιδομάτων, το κόστος τους στο πλαίσιο της βιωσιμότητας του συστήματος.

Σημειώνεται ότι την ενοποίηση σχεδόν όλων ταμείων στον ΕΦΚΑ, τα επιδόματα που χορηγούσε κάθε Ταμείο έχουν παραμείνει ανέγγιχτα, με αποτέλεσμα σήμερα να εξακολουθούν να υφίστανται διαφορές εκατοντάδων ευρώ, ανά επίδομα που καταβάλλονται από διάφορα πρώην ανεξάρτητα Ταμεία.

Έτσι οι ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι των αποκαλούμενων «ευγενών ταμείων», του Δημοσίου καθώς και οι αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες δικαιούνται από τους κανονισμούς των πρώην Ταμείων τους, υψηλές παροχές για μια σειρά επιδομάτων, οι οποίες είναι ακόμη και πολλαπλάσιες σε σχέση με τις παροχές που λαμβάνουν ασφαλισμένοι των πρώην ΙΚΑ, ΤΕΒΕ και ΟΓΑ.

Στο πλαίσιο αυτό, προτείνονται εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια ώστε να περιοριστεί ο αριθμός των δικαιούχων, ενώ το ύψος των «υψηλών» επιδομάτων θα «κουρευτεί» και ενδεχομένως να αυξηθεί το ύψος των επιδομάτων που είναι σε χαμηλά επίπεδα.

Δηλαδή, το «καμπανάκι» των μειώσεων των χτυπάει για τους ασφαλισμένους των αποκαλούμενων «ευγενών ταμείων» οι παροχές των οποίων θα περικοπούν. Ίσως, από το δημοσιονομικό όφελος που θα προκύψει, να αυξηθούν οριακά τα επιδόματα για τους ασφαλισμένους των πρώην ΙΚΑ, ΤΕΒΕ και ΟΓΑ.

Οι διαφορές των επιδομάτων

Σύμφωνα με τις πρώτες καταγραφές των υπηρεσιών του υπουργείου Εργασίας, σήμερα υπάρχουν τεράστιες διαφορές τόσο στα καταβαλλόμενα επιδόματα αλλά και στην ποσότητά τους, αφού έχουν καθιερωθεί ορισμένα τα οποία δεν υπάρχουν σε ασφαλισμένους άλλων Ταμείων.

Για παράδειγμα, σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, οι τραπεζοϋπάλληλοι λαμβάνουν για έξοδα κηδείας έως 2.900 ευρώ, το ΤΑΠ-ΟΤΕ καταβάλλει το ποσό των 1.570 ευρώ, το πρώην ΤΣΜΕΔΕ καταβάλει επίδομα για έξοδα κηδείας 1.713,16 ευρώ ενώ το πρώην ΙΚΑ καταβάλλει μόλις 800 ευρώ.

Επίσης τα Ταμεία των τραπεζοϋπαλλήλων καταβάλλουν «επίδομα συμπαράστασης», δηλαδή για αμοιβή βοηθού σε περίπτωση σοβαρής ασθένειας έως 550 ευρώ μηνιαίως ενώ ως παροχή ασθένειας  καταβάλλεται το 100% των ημερομισθίων.

Οι ασφαλισμένοι του πρώην ΙΚΑ, ως παροχή ασθένειας λαμβάνουν το 60% των ημερομισθίων. Ακόμη, ορισμένα ταμεία χορηγούν επίδομα κατασκήνωσης, ενώ μεγάλες διαφορές εντοπίζονται στο ύψος των επιδομάτων μητρότητας.

Τι θα προτείνει η Επιτροπή

Σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν δοθεί στη 10μελή Επιτροπή, που απαρτίζεται από υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Εργασίας, μέλη της Διοίκησης του e-ΕΦΚΑ και της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, στο πόρισμα που θα υποβάλει στις 26 Φεβρουαρίου, θα πρέπει να περιέχει προτάσεις για την αναμόρφωση των παροχών σε χρήμα και συγκεκριμένα:

1. Επίδομα ασθένειας.
2. Επίδομα εργατικού ατυχήματος.
3. Επίδομα μητρότητας.
4. Έξοδα κηδείας.
5. Παροχές κατασκηνώσεων.
6. Λοιπές παροχές.

Με βάση τις οδηγίες της απόφασης, του υφυπουργού εργασίας Πάνου Τσακλόγλου, όλες οι ανωτέρω παροχές θα πρέπει να προσεγγισθούν ως προς:

1. Τις προϋποθέσεις υπαγωγής στην ασφάλιση για παροχές σε χρήμα.
2. Την έκταση κάλυψης.
3. Το ύψος των παροχών.
4. Το εύρος των δικαιούχων.
5. Τη διαδικασία χορήγησης των παροχών.
6. Κάθε άλλο αναγκαίο ζήτημα.

Παράλληλα, το πόρισμα της Επιτροπής θα πρέπει να συμβάλλει ουσιαστικά και αποτελεσματικά στην κατάρτιση του Ενιαίου Κανονισμού Ασθενείας και Λοιπών Παροχών του e-ΕΦΚΑ. Ως εκ τούτου οφείλει να εξετάσει διεξοδικά την υφιστάμενη κατάσταση ανά ενταγμένο στον e-ΕΦΚΑ Φορέα. Στο πλαίσιο αυτό μπορεί να αξιοποιηθεί παλαιότερο πόρισμα Ομάδας Εργασίας που είχε συγκροτηθεί με την υπό στοιχεία 38125/Δ9.11605/16-08-2017 (ΑΔΑ:Ω5ΤΒ465Θ1Ω-597) απόφαση και είχε παραδοθεί τον Ιούλιο 2019.

Επιπρόσθετα, η ανάλυση και οι προτάσεις του κειμένου πρέπει απαραιτήτως να συνοδεύονται από την παράθεση ποσοτικών στοιχείων, με γνώμονα την οικονομική τεκμηρίωση των προτάσεων της ομάδας στη βάση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας.